با تامل در متون کهن، به برخي اطلاعات و اصطلاحات تازه اي دست مي يابيم که ما را با ابعاد مختلف زندگي گذشتگان آشنا مي سازد. هر چند قابليت مذكور در اغلب آثار بازمانده از متون وجود دارد، ولي اين امر در سبك موسوم به آذربايجاني اهميتي مضاعف دارد. خاقاني و نظامي به عنوان بزرگان اين سبك، به لحاظ برخورداري از پشتوانه غني فرهنگي – ادبي، از مضامين گوناگوني براي بيان مطالب خود بهره مي برند. يکي از اين مضامين، برگرفته از بازي شطرنج است. در نوشته حاضر سعي شده است تارسمي كهن از بازي شطرنج را از يک بيت اقبال نامه نظامي: پياده که او راست آيين شود نگونسار گردد چو فرزين شود و دو بيت ديوان خاقاني: تيمار جهان غصه خوري ارزد؟ ني ديدار بتان نوحه گري ارزد؟ ني بيچاره پياده را که فرزين گردد فرزين شدنش نگونسري ارزد؟ ني استنباط و استنتاج كنيم. حاصل پژوهش نشان مي دهد، شطرنجبازان هنگام ترفيع مهره پياده به فرزين آن را وارونه مي كردند تا به عنوان فرزين دوم، از ديگر مهره ها متمايز باشد.
کلید واژگان :شطرنج، دیوان خاقانی، اقبال نامه، نظامی، خاقانی، فرزین، پیاده
ارزش ریالی : 350000 ریال
با پرداخت الکترونیک