گذری اجمالی بر وضعیت کالبدی مسکن در کشور

پژوهش حاضر با هدف سنجش و تحلیل کیفیت کالبدی مسکن در استان¬های کشور، تلاش نمود تا ضمن ارزيابي وضعیت موجود، زمینه شناخت، برنامه¬ریزی و سیاست¬گذاری مطلوب¬تر را برای برنامه¬ریزان و سیاست¬گذاران این عرصه فراهم سازد. بررسی حاضر بنیادی و روش به کار رفته در آن توصیفی- تحلیلی بود. جامعه آماری استان¬های کشور و روش گردآوری اطلاعات از نوع کتابخانه¬ایی و ابزار جمع¬آوری با توجه به اهداف پژوهش، مبتنی بر داده¬های آمارنامه سال 1395 بود که طی آن 4 شاخص کالبدی مسکن، از قبیل الگوی مسکن، نوع مصالح، مساحت زیربنا و بد مسکنی، در قالب 10 متغیر و با استفاده از تکنیک فازی بهینه¬سازی چند معیاره و حل سازشی یا همان ویکور، جهت سطح¬بندی میزان توسعه¬یافتگی استان¬های کشور مورد استفاده قرار گرفت. تحلیل مناطق مورد پژوهش حاکی از آن بود که در بٌعد کالبدی مسکن، تنها 10 استان بوشهر با ضریب 03/0، اصفهان با ضریب 15/0، چهارمحال و بختیاری 17/0، خوزستان با ضریب 23/0، کهکیلویه و بویراحمد با ضریب 24/0، ایلام با ضریب 25/0، فارسی با ضریب 25/0، سمنان با ضریب 27/0، لرستان با ضریب 30/0 و آذربایجان¬غربی 33/0 در زمره استان¬های توسعه¬یافته قرار داشتند و سایر استان¬های کشور به لحاظ وضعیت کالبدی مسکن در سطح متوسط تا محرومی قرار گرفتند. به طوری که 21 استان دیگر در جرگه مناطق توسعه متوسط تا محروم قرار گرفتند و از این میان 7 استان گلستان با ضریب 92/0، سیستان و بلوچستان با ضریب 88/0، خراسان¬شمالی و کردستان با ضریب 86/0، تهران و گیلان با ضریب 80/0 و قزوین با ضریب 68/0 در ردیف استان¬های محروم از نظر کیفیت کالبدی قرار داشتند. نتایج نشان داد که فقدان رعایت استانداردهای اولیه و محرومیت بناهای مسکونی از فاکتورهای پایه و ضروری کالبدی مسکن، بعنوان یک نارسایی جدی در ساخت¬وسازهای مسکونی در برخی استان¬های کشور همانند سیستان و بلوچستان و یزد مشهود است. از همین¬رو تدوین «سند جامع توسعه اجتماعی- کالبدی مسکن» در سطح کلان و در سطح مناطق استانی (در چارچوب یک برنامه¬ریزی دقیق، مدیریتی منسجم و هدفمند)، جهت تامين فضاهاي معيشتي مناسب و مطلوب آحاد افراد جامعه به خصوص در مناطق کمتر توسعه¬یافته¬تر و محروم پیشنهاد می¬گردد.

کیفیت، مسکن، شاخص های کالبدی، ویکور