فرآیش پیچیدگی سبک¬های شعر و معماری از سده¬های نخست تا آخر قرن ششم (مطاله¬ی موردی: معماری تصویر شعری و مسجد)

سبک یعنی تقریر دید ویژه¬ی هنرمند با زبان ویژه¬ی خود او، و لذا دید و زبان هر هنرمند یا هنرمندان یک دوره، متفاوت از دیگر هنروران است. سبک¬شناسی با مؤلفه¬ها و ابزارهای مخصوصی که در زمره¬ی امکانات این دانش است به مقایسه¬ی برخوردهای ابزاری هنرمندان در مواجهه با تأملات درونی و بیرونی¬شان می¬پردازد. این مطالعه، نخست به روش کمّی ـ آماری می¬کوشد تا با نمایش، تحلیل و مقایسه¬ی عناصر ادبی در تصویرهای شعر شاعران برجسته¬ی سبک خراسانی و آذربایجانی که به¬صورت غیرانتخابی (رندومی) از دیوان¬شان انتخاب شده¬است، تصویری آماری از سیر پیچیدگی تصویرها (از سبک خراسانی تا آذربایجانی) به¬دست دهد. در بخش دوم این پژوهش نیز که به روش تحلیل ـ توصیفی و با استفاده از ابزار کتابخانه¬ای نوشته شده¬است، به بررسی سیر معماری مسجد و پیچیده¬شدن اجزای آن از سبک خراسانی تا پایان قرن ششم پرداخته خواهد شد. نتیجه¬ی این جستار نشان می¬دهد که «سادگی و پرهیز از پیچیدگی» برجسته¬ترین مختصه¬ی سبکی در هر دو حوزه¬ی تصویر شعری و معماری مساجد در سبک خراسانی است. در قرن ششم شاهد تحوّلاتي بزرگ و شگرف در ساحت آفرينش تصويرها و هنر معماری هستیم. اجزا و هندسه¬ی تصویرهای شعری و مختصات معماری مساجد این قرن پیچیده¬تر می¬شوند و دیگر با سادگی سبک خراسانی قابل قیاس نیستتد.

سبک، عناصر سبک¬آفرین، تصویر شعری، معماری، مسجد.