چارچوب رهیافتی براي بهسازي فضاي کالبدي کتابخانههاي عمومی با تاکید بر دعوتکنندگی

چکیده زمینه و هدف: در طراحی و معماري کتابخانههاي عمومی بایستی به نیازهاي کاربران احترام گذاشت. هدف از پژوهش حاضر بررسی نقش فضاي فیزیکی کتابخانههاي عمومی و ارائه چارچوبی از ضوابط، مولفهها و استانداردهاي لازم در زمینه معماري در جذب و دعوتکنندگی کاربران در فضاي کتابخانههاي عمومی میباشد که چگونه در مبحث معماري به یافتنیهاي مطلوب رسید. مواد و روش: روش پژوهش توصیفی ـ تحلیلی و پیمایشی میباشد که پژوهشگران جهت گردآوري دادهها از روش مشاهده مستقیم که با مراجعه به تک تک کتابخانههاي مورد مطالعه )وابسته به نهاد کتابخانههاي عمومی کشور( و مطالعات کتابخانهاي و اسنادي انجام شده است. ابزارهاي پژوهش کنونی، پرسشنامه و چک لیست محقق ساختهاي است که شامل 42 آیتم میباشد و جامعه مورد مطالعه این پژوهش، فضا و معماري کلیه 36 باب از کتابخانههاي عمومی موجود در شهرتهران، وابسته به نهاد کتابخانههاي عمومی کشور و 153 نفر از کاربران این کتابخانهها میباشد. یافتهها: یافتههاي پژوهش که حاصل از مرور مطالعات اسنادي، سیاهه واره، منابع مرتبط و الگوهاي ارائه شده در زمینه معماري فضاهاي عمومی و کتابخانهاي میباشد، به طراحی چارچوبی در دو بخش اصلی و زیر بخشهاي فرعی منجر گشته است. بهره گیري از این چارچوب در ساختار طراحی فضاي کتابخانههاي عمومی، علاوه بر افزایش پویایی وسرزندگی فضاي کتابخانههاي عمومی، میتواند بستر مناسبی براي جذب و دعوت کنندگی کاربران در این فضاها را امکان پذیر سازد. نتایج و کاربردهاي احتمالی: دادههاي جمع آوري شده از چک لیست )سیاهه وارسی( و پرسشنامه پس از تجزیه و تحلیل آماري، گزارشی از وضعیت کنونی کتابخانههاي عمومی در تهران ارائه نموده است. یافتهها نشان میدهد، بیشتر از 70 درصد کتابخانههاي عمومی مورد بررسی وابسته به نهاد کتابخانههاي عمومی کشور درشهرتهران داراي فضا و معماري نامطلوبی میباشند. اصالت/ارزش: از دستاوردهاي پژوهش حاضر، طراحی چارچوبی منسجم، ساده، کارآمد و طبقهبندي شده است که با تکیه بر الگوهاي موثر در زمینه معماري فضاي کتابخانههاي عمومی که نه تنها در افزایش توان محیطی این فضاها کاربرد دارد، بلکه میتواند در زمینه توسعه و بهسازي فضا و معماري کتابخانههاي عمومی موثر واقع شود.

کتابخانه هاي عمومی، فضاي کالبدي، چارچوب، بهسازي، دعوت کنندگی