رویكردهای نظری زیربنای تعریف سواد : شواهدی از برنامه درسی کشورهای آمریکا، کانادا، انگلستان، سنگاپور، سنگال، اندونزی و ایران

برنامه ریزی آموزشی به طور سنتی به چگونگی آموزش تواناییهای سواد در طیف زیادی از جمعیت کشور می پردازد. بُعد کلیدی برنامه ریزی آموزشی در وهله اول، تعیین تعریف سواد و در وهله دوم، تعیین بهترین شیوه آموزش سواد با امکانات موجود در کشور است. سپس، برنامه ریزی درسی به سواد شکل میدهد و شیوه انتقال آن را در افراد جامعه تعیین می کند.تعریف های گوناگونی برای سواد ارائه شده است كه در قالب دو رویكرد متفاوت قابل بررسی است: رویكرد «مستقل از بافت 3» و رویكرد «ایدئولوژیکی 4.» در رویكرد «مستقل از بافت » فرضیات فرهنگی و ایدئولوژیکی زیربنای سواد، به طوری نادیده گرفته میشود که گویی بی طرفانه 5 و جهانی هستند. از طرف دیگر، رویكرد «ایدئولوژیکی » درباره سواد دیدگاهی حساس به بافت دارد؛ در این رویكرد، سواد فعالیتی اجتماعی به شمار میآید كه از یک بافت فرهنگی اجتماعی به بافت فرهنگی - اجتماعی متفاوت است. از این رو، در چارچوب این رویكرد، سواد مهارتی فنی و جهانی )همگانی( به شمار نمیآید. پژوهش حاضر، رویکرد نظری زیربنای تعریف سواد را در تدوین برنامه درسی دو کشور در حال توسعه )اندونزی و سنگال(، چهار کشور توسعه یافته )آمریکا، کانادا، انگلستان و سنگاپور( و نهایتاً، در برنامه درسی ایران مطرح میکند و درصدد است تا این نكته روشن شود كه تدوین برنامه درسی در كشورهای فوق، به چه میزانی تحت تأثیر رویكردهای «مستقل از بافت » و «ایدئولوژیکی » قرار گرفته اند.

سواد، برنامه درسی، رویكرد ایدئولوژیکی، رویكرد مستقل از بافت