تحلیل اثرات خشکسالی های اخیر و فقدان آب دریاچه هامون بر اقتصاد سیستان

اصولاً در مناطق خشك به خصوص در نواحي اي كه ميزان ريزش هاي جوي آن ناچيز و معمولاً زير 100 ميلي متر م يباشد، وجود منابع آب زير زميني و يا آبهاي سطحي كه خارج از اين نواحي به آن وارد م يشود، نقشي اساسي بر كاركردهاي اقتصادي- اجتماعي اين سرزمين ها داشته و دارد. درياچة هامون در سيستان و كاركردهاي حاصل از وجود آن در اين ناحيه با توجه به عدم وجود منابع آب زير زميني ، تقريباً به نوعي كل منطقه را متأثر نموده و در مواقع پرآبي و كمآبي اثرات زيادي بر بافت و ساخت اقتصادي- اجتماعي و اكولوژيك سيستان بر جاي گذاشته و ميگذارد. به طوريكه طي 10 سال اخير بر اثر خشكسالي در منطقه و خشكيدن درياچه هامون و از بين رفتن نيزارهاي آن، اين درياچه كه روزگاري بيش از 42 تختك (جزيره هاي كوچك در درياچه) را مستقيماً در دل خود جاي داده و بيش از 90 هزار رأس گاو را بطور كامل تعليف مي نموده و 80 روستاي حاشية درياچه نيز با بيش از 24 هزار رأس گاو، حدود 50 درصد از علوفة دام يشان را به اين درياچه وابسته بوده اند، همچنين بيش از 1350 خانوار صياد ، شكارچي و حصير باف با شكار بيش از 470 هزار قطعه پرنده، 15 هزار تن ماهي و بافت بيش از 30 ميليون متر مربع حصير حاصل از ني اين درياچه مستقيماً به آن وابسته بوده اند؛ اينك پس از خشكيدن درياچة هامون عملاً كليه كاركردهاي فوق الذكر از چرخة اقتصادي منطقه خارج گرديده، در عين حال ما به ازاء ريالي كاركردهاي فوق نيز مي بايست جهت جايگزيني آن به خارج از منطقه پرداخت گردد . حال با توجه به ته نشين شدن ميلياردها متر مكعب رسوب در بستر آن، لازم است كه نسبت به لايروبي حداقل بخشهايي از بستر درياچه اقدام گردد تا بدينوسيله هم امكان احياء مجدد كاركردهاي اقتصادي درياچه فراهم شده و هم امكان آبگيري مناسب درياچه بخصوص در سالهاي پر آبي از يك سو و تعديل خطر سيل و سيل خيزي در سيستان، از سوي ديگر مهيا گردد.

مناطق خشك، درياچه هامون، خشكسالي، كاركردهاي اقتصادي، سيستان