بخش عمده اراضی زیر کشت گندم در مناطق خشک و نیمه خشک قرار گرفته است و از اینرو، نیاز آبی گندم در تمامی مراحل رشد و نمو به طور کامل تأمین نمیشود. در این تحقیق، اثر تنش خشکی پس از گردهافشانی بر عملکرد و اجزای آن، تبادلات گازی و برخی دیگر از خصوصیات فیزیولوژیک چهار رقم گندم نان بررسی شد. آزمایش به صورت گلدانی در قالب فاکتوریل با طرح پایه بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه رازی کرمانشاه طی سال زراعی 91-1390 انجام شد. عوامل مورد مطالعه شامل تنش آبی در دو سطح بدون تنش و تنش خشکی در مرحله رشد زایشی (نگهداری رطوبت خاک در محدوده 30 درصد ظرفیت زراعی از مرحله گردهافشانی تا پایان دوره رشد) و ژنوتیپ شامل چهار ژنوتیپ پیشتاز، DN-11، سیوند و مرودشت بودند. نتایج نشان داد که تنش خشکی در مرحله پس از گردهافشانی، موجب کاهش عملکرد دانه از طریق کاهش وزن هزار دانه شد. در شرایط تنش، ژنوتیپهای مرودشت و DN-11 کمترین میزان عملکرد دانه را داشتند. وقوع تنش خشکی موجب کاهش معنیدار سرعت فتوسنتز، سرعت تعرق، غلظت دی اکسید کربن اتاقک زیر روزنه و هدایت روزنهای شد، ولی راندمان مصرف آب فتوسنتزی تحت تاثیر تنش خشکی قرار نگرفت. همچنین، پیر شدن برگها سبب کاهش معنیدار سایر خصوصیات فیزیولوژیک شد. با توجه به نتایج به دست آمده از این تحقیق، به نظر میرسد کاهش سرعت فتوسنتز از طریق کاهش وزن هزار دانه، موجب کاهش عملکرد دانه در شرایط تنش خشکی پس از گردهافشانی شده و به احتمال زیاد پیری برگها از طریق کاهش شدیدتر سرعت فتوسنتز نسبت به سرعت تعرق، موجب کاهش معنیدار راندمان مصرف آب در شرایط تنش خشکی شد.
کلید واژگان :تبادلات گازی؛ تنش آبی؛ تنظیم اسمزی؛ راندمان مصرف آب؛ عملکرد دانه
ارزش ریالی : 600000 ریال
با پرداخت الکترونیک