مطالعه محتوای برخی عناصر غذایی در ریشه و دانه ارقام گندم تغذیه شده با آزوسپیریلوم و مایکوریزا

رفع نیاز گیاهان زراعی به عناصر غذایی توسط منابع غیر شیمیایی رویکردی جدید در تولید گیاهان زیستی است. به منظور مطالعه محتوای برخی عناصر غذایی در ریشه و دانه ارقام گندم تغذیه شده با آزوسپیریلوم و مایکوریزا، پژوهشی در سال زراعی 1392-1391 در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه شهید چمران اهواز اجرا شد. طرح آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب بلوک کامل تصادفي و در 3 تکرار بود. عوامل آزمایش شامل باکتری آزوسپیریلوم لیپوفروم در دو سطح (تلقیح و عدم تلقیح)، قارچ مایکوریزا در سه سطح (عدم کاربرد، استفاده از گونه گلوموس موسایی و گلوموس اينتراراديسز) و ارقام گندم در سه سطح (چمران، دنا و بهرنگ) بود. بررسی محتوای عناصر در ریشه و دانه نشان از تأثیر مثبت و معنی¬دار کاربرد مایکوریزا و آزوسپیریلوم در ارتقای غلظت عناصر در ارقام گندم را داشت، البته کاربرد توأم این ریزموجودات، منجر به افزایش اثرات کاربرد آن‎ها بر صفات برآوردی شد. نهایتاً، بیشترین غلظت عناصر نیتروژن (21/2 درصد)، فسفر (50/0درصد) و آهن (88/33 میلی گرم در کیلوگرم) در دانه و بیشترین غلظت پتاسیم (93/0 و 54/0 درصد) و منگنز (11/43 و 63/23 میلی گرم در کیلوگرم) در به ترتیب در دانه و ریشه، همچنین بیشترین محتوای روی در ریشه (70/19 میلی گرم در کیلوگرم) از تیمار تلقیح بذور رقم دنا با آزوسپیریلوم و استفاده از گونه گلوموس موسایی بدست آمد. بنابراین کاربرد مجزا و یا توأم مایکوریزا و آزوسپیریلوم، می‌تواند علاوه بر رفع نیاز گندم به عناصر مغذی در غنی سازی زیستی رژیم غذایی انسان و دام نیز نقش به سزایی داشته باشد.

آزوسپیریلوم، دانه، ریشه، عناصر، گندم، مایکوریزا.