چکیده :

ارزیابی تناسب اراضی برای محصولات کشاورزی یکی از اقدامات اوّلیه و ضروری در توسعه پایدار، جلوگیری از تخریب اراضی و حفاظت از منابع زیستی برای استفاده آیندگان می‌باشد. در این زمینه و با توجه به اهمیت برنج بعنوان محصولی استراتژیک در کشور، اقدام به ارزیابی تناسب اراضی در استان زنجان با استفاده از قابلیت‌های ترکیبی سیستم اطلاعات مکانی(GIS) و روشهایتصمیم‌گیری چندمعیاره(MCDM) در قالب مدل فائو گردید. در این پژوهش با توجه به نظرات کارشناسان مربوطه و مطالعه طرح‌ها و پژوهش‌های پیشین، از 4 شاخص زیست‌محیطی(منابع تأمین آب، متغیرهای اقلیمی، خاک، توپوگرافی) و 5 شاخص اجتماعی-اقتصادی (نیروی کار انسانی و ماشینی، فاصله از جاده و بازار، تعداد شرکت‌های تعاونی) برای مدل‌سازی تناسب اراضی استفاده گردید. برای وزن دهی و تجمیع لایه‌ها، بترتیب از روشAHPو روشرتبه‌بندی براساس تشابه به حد ایده‌آل(TOPSIS) استفاده و در مرحله بعدی نتایج بدست آمده بر اساس مدل پیشنهادی فائو و یک کلاس بعنوان مناطق دارای محدودیت، طبقه‌بندی گردیدند. در نقشه اولیه تناسب اراضی بدست آمدهاز شاخص‌هایزیست‌محیطی36/114 کیلومتر مربع(51/0%)،و در نقشه نهایی بعد ازتجزیه و تحلیل اجتماعی-اقتصادی73 کیلومتر مربع(33/0%)،بعنوان کلاس کاملاً مناسب(S1) شناخته شد. دقت کلی نقشه اولیه و نهایی در مقایسه با نقشه کاربری اراضی منطقه بترتیب 7/74% و 3/89% بدست آمد. بر اساس یافته¬هایپژوهش حاضرمهم‌ترین پارامترهای ارزیابی تناسب اراضی برای برنج بترتیب منابع تأمین آب، اقلیم، خاک، ماشین‌آلات کشاورزی و توپوگرافیبوده، همچنین کمبود منابع آبی و شوری خاک از مهمترین موانع کشتبرنج در منطقه مورد مطالعه بشمار می‌آیند.

کلید واژگان :

تناسب اراضی، برنج، زنجان،GIS، MCDM



ارزش ریالی : 600000 ریال
دریافت مقاله
با پرداخت الکترونیک