چکیده :

جریان منع‌ برده‌فروشی که از اواخر قرن 18م/12ق از فرانسه آغاز و به تدریج سراسر اروپا را فرا گرفته بود؛ در ابتدای قرن 19م به آسیا و منطقه خلیج‌فارس نیز رسید. سردمدار هدایت این جریان در خلیج‌فارس، انگلیسی‌ها بودند که از هر طریقی سعی در تثبیت بیشتر موقعیت و حفظ منافع خویش در منطقه داشتند. این مبارزه تا اوایل قرن 20م/ 14ق ادامه یافت. چرایی شکل‌گیری و تداوم تقریباً یک قرنة این جریان، مسئله‌ای قابل تأمل است که در این پژوهش با استفاده از روش تحلیل گفتمان انتقادی نورمن فرکلاف به آن پرداخته می‌شود. این روش، رویکرد تحلیل متنی دارد و متون را به مثابه نمودار حساس فرآیندها، حرکت‌ها و گوناگونی‌های سیاسی و اجتماعی به کار می‌گیرد. لذا در پژوهش پیش رو با انتخاب بخشی از یادداشت‌های امیرکبیر و جَستن شِیل، وزیر مختار انگلیس در تهران، که در فاصلة بین17ربیع‌الثانی الی 10 جمادی الاول 1267 در رابطه با منع برده‌فروشی به تحریر درآمدند، به تحلیل این جریان پرداخته و از این رهگذر، نفوذ و تسلط «گفتمان امپریالیسم» در مناسبات قدرت و در مقابل، ضعف حکومت مبتنی بر «گفتمانِ استبداد مطلقه» قاجار از علل اصلی ایجاد و تداوم مبارزه با برده فروشی در این دوره بر شمرده شده است.

کلید واژگان :

تحلیل انتقادی گفتمان، منع برده‌فروشی، خلیج فارس، قاجار



ارزش ریالی : 600000 ریال
دریافت مقاله
با پرداخت الکترونیک