اثر رطوبت خاک بر شدت تنفس ریشه گندم و کلزا در دو بافت خاک

این پژوهش به صورت کشت گلدانی گندم و کلزا تحت شرایط رطوبتی نزدیک به اشباع تا رطوبت معادل ظرفیت زراعی (هفت تیمار مکش¬ ماتریک خاک شامل 20، 40، 60، 80، 110، 300 و 500 سانتیمتر) با سه تکرار در قالب طرح کاملا تصادفی در شرایط گلخانه¬ای در دو سال متوالی انجام شد. در خاک لوم شنی با کاهش رطوبت خاک از حالت اشباع تا cm3cm-3 22/0 (مکش ماتریک خاک cm 110) و cm3cm-3 24/0 (مکش ماتریک خاک cm 80) به ترتیب شدت تنفس ریشه گندم و کلزا نیز افزایش یافت. محدوده رطوبتی دارای حداکثر شدت تنفس ریشه در خاک لوم شنی در گندم ( cm3cm-3 29/0-22/0، مکش ماتریک cm 110-40) نسبت به کلزا (cm3cm-3 26/0-24/0، مکش ماتریک خاک cm 80-60) گسترده تر بود. همچنین در خاک لوم شنی، حداکثر شدت تنفس ریشه گندم نسبت به کلزا بیشتر بود. در حالیکه در خاک لوم رسی، حداکثر شدت تنفس ریشه گندم و کلزا تقریبا برابر بوده و در یک رطوبت مشخص اتفاق می¬افتد. همچنین تخلخل تهویه¬ای نظیر با رطوبتی که حداکثر شدت تنفس ریشه را موجب می¬شود، در خاک لوم شنی برای گندم و کلزا به ترتیب 13 و 16 درصد و در خاک لوم رسی برای هردو گیاه 17 درصد به دست آمد. نتایج نشان داد که در بین وِیژگی¬های مورفولوژیکی متعدد ریشه، حجم ریشه مهمترین ویژگی کنترل¬کننده شدت تنفس ریشه گیاهان است.

تخلخل تهويه ای، شدت تنفس ريشه، ويژگی های موفولوژيک ريشه