چکیده :

معماری، ظرف زندگی است و زندگی بشر در همه صورت‌های آن جز در معماری تجلی نمی‌یابد. معماری نیز متقابلاً در زندگی نمود یافته است و از همین رو واژگان معماری، چه در سخن ادیبانه وچه در کلام غیرادیبانه (یا اصطلاحاً عامیانه) همواره به کار می‌رود. لذا ادبیات عامه نیز بخشی مهم از ادب پارسی است که شایسته جست و جو برای یافتن واژه‌های معماری و شهرسازی است و دقیقأ از این دیدگاه، ادبیات عامه برای یافتن واژه‌هایی که نزد مردم و جامعه زنده بوده و کاربرد داشته‌اند، مرجعی مطمئن‌تر از ادب کلاسیک و درباری است. در این مقاله، تلاش شده ضمن بازخوانی کتاب امثال و حکم، تألیف علي‌اكبر دهخدا به بازیابی واژه‌های معماری و شهرسازی در بخش مهمی از ادبیات عامه پرداخته و توجه پژوهندگان ادب و معماری را به این گنجینه ارزشمند جلب نماییم. این جست و جو نخست برحسب حروف الفبا انجام شد و در مرحله‌اي ديگر، صورت تحلیلی به خود گرفت. نخستین بخش این تحلیل به افعال و ترکیبات فعلي اختصاص دارد. بخش دوم در شش قسمت به واژه‌های مرتبط با معماری توجه دارد؛ و بخش سوم، به فضاها و عناصر شهری می‌پردازد. مطالعه حاضر نشان مي‌دهد كه برخي افعال و تركيبات فعلي زيبا مي‌توانند کاربرد بیشتری یافته و بعضاً جايگزين برخي واژه‌هاي بيگانه شوند. همچنين در امثال و حكم تقريباً تمامي وجوه گوناگون معماري از اجزا و عناصر معماري، سازه‌اي و تأسيساتي گرفته تا برخي كيفيت‌هاي مهندسي و معماري و نيز فضاها و عناصر شهري مورد توجه و اشاره قرار گرفته‌اند.

کلید واژگان :

ادبیات عامه، امثال و حكم، معماري، شهرسازي



ارزش ریالی : 300000 ریال
دریافت مقاله
با پرداخت الکترونیک