توزیع ناموزون فرصتها و ضرورت برنامه ریزی فضایی در مناطق محروم روستایی ( مطالعه موردی: استان کردستان)

نگاهی به تجربه تاریخی فرایند توسعه در کشورهای توسعه یافته، به وضوح این امر را معلوم می سازد که توسعه روستایی بعنوان بنیان توسعه ملی، بایستی در اولویت برنامه ها و محور سیاست ها قرار گیرد. بر همین اساس پژوهش حاضر با بهره گیری از روش های کمی سعی دارد با استفاده از منابع اسنادی و آمارنامه سرشماری عمومی نفوس و مسکن در سال 1385، به سطح بندی توسعه و سنجش توزیع فرصت ها در مناطق روستایی شهرستان های استان کردستان بپردازد. بر همین مبنا بررسی حاضر قصد دارد تا میزان توسعه اجتماعی مناطق مورد مطالعه را در قالب 3 شاخص زیربنایی، آموزشی، فرهنگی- مذهبی براي 404 روستا که از 8 شهرستان بصورت تصادفی بعنوان جامعه آماری انتخاب گردیده¬اند با بهره¬گیری از مدل تاپسیس و نرم افزارهای Excel و Spss با رویکردی توصیفی- تحلیلی، مورد ارزیابی قرار دهد. ارزیابی سطح توسعه¬یافتگی مناطق مورد پژوهش حاکی توزیع ناعادلانه خدمات و امکانات و بدنبال آن توزیع نامتوازن فرصت¬هاست که منجر به ایجاد شکافی عمیق بین مناطق روستایی استان کردستان گردیده است. بطوری که در شاخص¬های زیربنایی شهرستان مریوان با 53/0 دارای بیشترین توسعه روستایی و شهرستان بیجار با 45/0 کمترین میزان توسعه را در بین مناطق روستایی استان به خود تخصیص داده-اند و در شاخص¬های آموزشی روستاهای شهرستان قروه با 71/0 توسعه¬یافته¬ و شهرستان بیجار با 34/0 کمترین میزان توسعه را دارا بوده¬اند. همچنین در شاخص¬های فرهنگی- مذهبی مناطق روستایی شهرستان کامیاران با 87/0 بسیار توسعه¬یافته¬ و مناطق روستایی بیجار با 10/0 کمترین میزان توسعه را داشته¬اند. نتایج همچنین نشان می¬دهد محرومیت بالا به ترتیب در برخورداری از شاخص های زیربنایی و سپس فرهنگی- مذهبی در مناطق روستایی استان کردستان بسیار مبرهن است و لذا نابرابری در میزان دسترسی به فرصت ها در مناطق می طلبد که مسئولين امر در راستاي تحقق عدالت اجتماعي، دسترسي يكسان به فرصت ها و بهبود وضعيت مناطق محروم، ضمن بازنگري دقیق، جهت رفع نابرابری هاي منطقه اي، راهبرد برنامه¬ريزي فضايي را در دستور کار خود قرار دهند.

سطح بندی، توسعه، تاپسیس، مناطق روستایی، کردستان