علل وقوع آسيب هاي ورزشي با تاكبد بر فاكتورهاي خارجي

مقدمه افزايش تعداد ورزشكاران و علاقه مندان به رشته ورزشي هندبال موجب افزايش آسيب هاي وابسته به اين رشته شده است ( 1) به طوري كه نتايج برخي تحقيقات نيز نشان مي دهد ميزان بروز آسيب ها در اين رشته ورزشي بيشتر از آسيب، در بين ساير رشته ها مي باشد ( 2). اين آسيب ها مي تواند باعث از بين رفتن سلامتي ورزشكار شود و در برخي موارد او را مجبور به كناره گيري دائمي از فعاليت هاي ورزشي كند ( 4). با اين حال آسيب ها در فعاليت هاي ورزشي براي ورزشكاران ممكن است نتيجه تعامل پيچيده فاكتورهاي داخلي و خارجي باشد. فاكتورهاي داخلي، خصوصيات و ويژگيهاي دروني فرد مانند قد، وزن، آسيب قبلي، شاخص توده بدن و... است كه به وقوع آسيب مي انجامد و فاكتورهاي خارجي به محيط، امكانات رشته ورزشي، پست بازيكن، كف پوش نامناسب و ... مربوط مي شوند ( 3). با تمام اين اوصاف بايد گفت وقوع آسيب در ورزش امري اجتناب ناپذير است، ورزش هندبال نيز به دليل ماهيتش يكي از رشته هاي پر آسيب مي باشد كه به دلايل متفاوتي مانند برخورد بازيكنان با يكديگر، كف پوش نامناسب، تجهيزات غير استاندارد و يا حتي فاكتورهاي دروني مانند قد و وزن رخ مي دهد. تحقيقات انجام شده در اين رشته بيشتر بر روي فاكتورهاي دروني تمركز كرده اند و كمتر به علل بروز آسيب ها بر اثر فاكتورهاي بيروني پرداخته اند از اين رو هدف از انجام تحقيق حاضر ارزيابي علل بروز آسيب بر اثر فاكتورهاي خارجي در بين بازيكنان تيم هاي هندبال باشگاهي شهر اهواز بود تا ضمن ارائه ميزان بروز صدمات شايع در بين بازيكنان اين رشته مهم ترين علل بروز آسيب ها شناسايي شود. ٢ روش شناسي تحقيق حاضر از نوع توصيفي_ پيمايشي مي باشد كه به صورت گذشته نگر انجام شده است. جامعه آماري تحقيق شامل تمام بازيكنان نمونه آماري تحقيق با .(N= تيم هاي هندبال باشگاهي شهر اهواز بودند كه در هيئت پزشكي ورزشي داراي بيمه ورزشي بودند ( 210 ابزار اندازه گيري تحقيق پرسشنامه محقق ساخته .(n= توجه به حجم جامعه آماري از طريق جدول مورگان 132 نفر برآورد شده ( 132 بود كه روايي صوري آن به تأييد گروهي از متخصصان طب ورزشي و اساتيد تربيت بدني رسيد و روايي سازه آن از طريق تحليل 0 بدست آمد. همچنين پايايي پرسشنامه از طريق ضريب آلفاي كرونباخ 0.81 برآورد گرديد. از روش هاي آمار / عاملي به مقدار 82 استنباطي (آزمون فريدمن) براي تحليل داده ها استفاده شد. نتايج: يافته هاي تحقيق نشان داد بازيكنان داراي ميانگين سني 24.91 سال، ميانگين قد 171.19 سانتيمتر و ميانگين وزن 68.23 كيلو گرم بود. شيوع آسيب ها در اندام مختلف به ترتيب 47.8 درصد در اندام تحتاني، 39.9 درصد در اندام فوقاني، سر و صورت 9.2 درصد، ستون فقرات 3.1 درصد و در اعضا و اندام داخلي هيچ گونه آسيبي ملاحظه نشد. در خصوص آسيب ديدگي در بخش هاي مختلف بدن، نتايج بدست آمده، بيانگر آن است كه در مچ و انگشتان پا با 23.1 درصد و زانو با 16.9 درصد بيشترين ميزان آسيب اتفاق افتاده است. 36.9 % و ،% همچنين توزيع شيوع آسيب ها در بافت هاي عضلاني - تاندوني، مفصلي - ليگاماني و استخواني به ترتيب برابر با 44.6 %18.5 بود. از لحاظ نوع آسيب، كوفتگي عضلاني با 36.9 درصد بيشترين نوع آسيب ديدگي بود و بعد از آن به ترتيب دررفتگي با 29.2 درصد، خونمردگي با 15.4 ، شكستگي با 12.3 درصد و كشيدگي با 6.2 درصد در رتبه هاي بعدي قرار دارند. جدول 1، مهم ترين علل بروز آسيب هاي ورزشي در هندباليست ها را نشان مي دهد جدول 1. اولويت بندي علل وقوع آسيب هاي ورزشي SIG DF X2 Rank X علل آسيب 9 1 برخورد با موانع كنار زمين 4.02 0.005 8 21.718 2 2 برخورد بازيكنان با هم 5.38 3 3 كيفيت نامرغوب كف پوش 5.26 8 4 وجود اجسام بر روي زمين بازي 4.42 5 5 نامناسب بودن مكان بازي 5.18 1 6 استفاده از وسايل غير استاندارد 5.56 4 7 كفش نامناسب 5.25 7 8 استفاده نكردن از وسايل محافظتي جانبي 4.97 6 9 كيفيت نامرغوب وسايل ورزشي 4.94 بحث و نتيجه گيري آسيب هاي ورزشي و صدمات بدني از ساده ترين تا شديدترين نوع آن در رشته هاي ورزشي مشكلاتي را براي حضور ورزشكاران در صحنه هاي ورزشي به وجود مي آورد كه در بدترين حالت، آن ها را مجبور به كناره گيري از دنياي ورزش مي كند. همانگونه كه نتايج تحقيق حاضر نشان مي دهد يكي از مهم ترين علل آسيب در بين ورزشكاران عدم رعايت اصول ايمني در اماكن ورزشي و همچنين ٣ تجهيزات ورزشي مي باشد. بنابراين بر مسولين امر و متصديان ورزش كشور لازم است تا با نظارت بيشتر و بهتر در ساخت اماكن ورزشي و همچنين انتخاب تجهيزات ورزشي هر رشته متناسب با استانداردهاي اعلام شده از طرف فدراسيون جهاني آن رشته، سعي در كاهش ميزان وقوع آسيب هاي ورزشي را كنند.

كليد واژه: آسيب ورزشي، هندبال، فاكتورهاي خارجي.