چکیده :

قرن‌های متمادی است که صنعت زیلوبافی در کشور ما و به‌ویژه در خاستگاه آن، شهر میبد رونق فراوان داشته است. این هنر در گذر زمان از پدر به پسر و از نسلی به نسل دیگر منتقل شده و هر نسل به فراخور امکانات موجود و درک خود از زیلو، تلاش کرده تا آن را توسعه دهد و بر داشته‌ها و دانسته‌های خود بیفزاید. شاید تا سی سال گذشته، مکتوب‌کردن این هنر چندان ضروری به نظر نمی‌رسید چرا که خانواده‌های بی‌شماری در سطح شهر میبد و برخی شهرهای همجوار به بافت زیلو مشغول بوده‌اند و هیچ‌گاه خطر زوال این هنر احساس نمی‌شده است. در سال‌های اخیر، و به طور مشخص در 15 سال گذشته، متأسفانه تعداد بافنده‌های زیلو و دارهای فعال زیلوبافی به طور فزاینده‌ای رو به افول نهاده است. همین مسأله، فعالان این صنعت را دل‌نگران روزی کرده است که از صنعت زیلوبافی جز نامی و از نقش‌های آن جز نشانی باقی نمانده باشد. از طرفی، هر گاه سخن از حمایت از زیلو به میان آمده است غالب نگاه‌ها به سمت حمایت مادی و مالی از این هنر رفته است، اما، به اعتقاد نگارندگان این مقاله، در این مقطع زمانی مهمترین اقدامی که می‌تواند زیلوبافی را به صورت یک میراث مکتوب و مصوّر همچنان برای آیندگان محفوظ و دست‌یافتنی نگه دارد، تدوین دانشنامـۀ زیلـو است. در همین راستا، این مقاله می‌کوشد تا ابتدا با معرفی کلی دانشنامه و اجزای آن، فرآیند نگارش آن را شرح دهد و سپس، اهداف و ضرورت‌های تدوین دانشنامۀ زیلو را به عنوان راهکاری اساسی برای بازشناسی جایگاه علمی زیلو در محافل دانشگاهی توضیح دهد و بیان نماید که چرا در کنار تمام حمایت‌های مادی و معنوی قابل تصور در حوزۀ زیلو، نگارش دانشنامه مهمترین ضرورتی است که در این مقطع از تاریخ و دقیقاً در همین چند سال پیش رو که هنوز پنجرۀ زمانی ارتباط با استادکاران قدیم و بهره‌مندی از دانش و تجریۀ آنها به طور کامل بسته نشده است، می‌بایست به عنوان اولویت نخست سیاست‌گذاران صنعت زیلوی شهر میبد مد نظر قرار گیرد.

کلید واژگان :

زیلو، دانشنامه، میراث مکتوب، امکان‌سنجی، میبد.



ارزش ریالی : 300000 ریال
دریافت مقاله
با پرداخت الکترونیک