بررسی میزان آلودگی بستنی سنتی به باکتری اشریشیا کلی در شهرستان ارومیه

مسمومیت های غذایی بیماری حاد ناشی از عدم رعایت بهداشتی مواد غذایی می باشد و عوامل باکتریایی یکی از علل مهم به وجود آورنده آن می باشد. یک میکروب هوازی بی هوازی اختیاری است که به عنوان یک باکتری بیماریزای فرصت طلب و در مواد غذایی به عنوان یک میکروب شاخص بهداشتی حائز اهمیت است. همچنین سویه های خاصی از آن باعث ایجاد گاستروانتریت در کشورهای در حال توسعه و جمعیت های با فقر بهداشتی می گردد. بستنی نیز یکی از مواد غذایی مکمل شیر در رژیم غذایی انسان است که مصرف آن در کودکان و نوجوانان افزایش یافته است. در ایران تولید بستنی های غیر پاستوریزه تحت عنوان بستنی سنتی که به روش دستی تهیه می شود بسیار رایج بوده و مصرف این فرآورده در ماههای گرم سال بسیار زیاد است. آلودگی محصولات غذایی از جمله بستنی به این میکروارگانیسم پاتوژن سبب مسمومیتها و عفونتهای غذایی شده و سلامت افراد را به خطر انداخته و موجب زیانهای اقتصادی و اجتماعی قابل توجهی می گردد. این بررسی به منظور تعیین شیوع این باکتری در بستنی های سنتی شهرستان ارومیه می باشد. مواد و روش کار: این مطالعه از نوع توصیفی مقطعی است که بر روی 113 نمونه از بستنی های سنتی صورت گرفته است. برای بررسی ای کلای از محیط های لاریل سولفاته تریپتوز دوبل, ای سی براث و پیتون واتر استفاده شد. در ابتدا 10 سی سی از رقت اولیه نمونه بستنی به 10 سی سی لاریل سولفاته تریپتوز دوبل دارای لوله دورهام اضافه می کنیم و لوله آزمایش را به مدت 24_48 ساعت در انکوباتور 37 سانتیگراد قرار می دهیم . عدم تشکیل گاز در لوله دورهام موید عاری بودن مواد غذایی از ای کلای می باشد. اما در صورت تشکیل گاز 1_2 قطره از آن را به آب پپتونه بدون اندول می افزاییم . این لوله آزمایش را به مدت 24-48 ساعت در بن ماری 44-45 درجه سانتی گراد گرمخانه گذاری می کنیم. سپس نیم سی سی معرف کواکس به لوله می افزاییم ایجاد رنگ قرمز پس از یک دقیقه در سطح محیط کشت(واکنش اندول مثبت) موید ای کلای مثبت می باشد. همچنین تائیدیه مثبت با آزمونهای کشت خطی از ای سی براث بر روی محیط کشت مکانگی آگار و سپس کشت خطی از کلنی های ارغوانی بر روی نوترینت آگار و تست های تاییدی تکمیلی شامل کشت در محیط افتراقی اندول, متیل رد, سیمون سیترات برای تشخیص نهایی انجام شده است. پس از تهیه رقت مناسب از نمونه مورد نظر و انجام آزمایش بر اساس پروتکل استاندارد کشت جهت شناسایی و تشخیص ای کلای انجام شد. نتایج: با توجه به آزمونهای انجام شده از مجموع 113 نمونه بستنی ,58 نمونه (51/32%) آلوده به اشریشیا کلی بوده که 17 نمونه ( 29/31%) مربوط به فصل بهار و 41 نمونه (70/69 %) مربوط به فصل تابستان می باشد. یکی از مهمترین مسایل بهداشتی کشورهای در حال توسعه آلودگی مواد غذایی می باشد که منجر به بیماریهای عفونی منتقله از غذا می گردد. نظر به اینکه مصرف بستنی بسیار رایج بوده و همچنین آلودگی به این میکروارگانیسم پاتوژن سلامت افراد را به خطر می اندازد, پس با توجه به نتایج بدست آمده پیشنهاد می شود که پاستوریزاسیون شیر و مخلوط با ترکیبات بستنی رعایت بهداشت تولید و توزیع کنندگان و همچنین نظارت همه جانبه بهداشتی و کنترل مراکز تهیه و توزیع و عرضه الزامی می باشد.

کلمات کلیدی: بستنی سنتی , ای کلای, ارومیه