ملا صدرا و تبیینی نو از مسئله مسخ

مسئله تناسخ یکی از موضوعات پر دامنه ای است که در ادیان گوناگون بویژه ادیان غیر ابراهیمی مطرح است. از مسائل مطرح در دین اسلام مسئله مسخ است. تبیین این مسئله و پاسخ به سوالات پیرامون آن با توجه به مبانی فکری مختلف و درک صحیح یا تلقی ناصحیح از مسخ، زمینۀ ارائۀ دیدگاه هائی متفاوتی از آنرا پدید آورده است. در این مقاله کوشیده شده است، دیدگاه صدرالمتالهین بویژه با توجه به نگاشتۀ مستقل وی در تفسیر، مورد بازبینی قرار گیرد. صدرا با نگاهی نو به مسئله مسخ، و تمایز نهادن میان تناسخ و مسخ و تفکیک تعاریف متفاوت از آن، تبیینی خاص از این مسئله ارائه می دهد و روشن نموده است که مهم ترین اشکال تناسخ که رجوع دوبارۀ نفس مجرد به عالم ماده است در مسئله مسخ مطرح در قرآن وجود ندارد.

انسان، باطن، قرآن، تناسخ، جسم، دگرگونی، مسخ.