سابقه و هدف: بادرنجبویه گیاهی دارویی است که اسانس آن کاربرد فراوانی در صنایع دارویی، غذایی و بهداشتی داشته و همچنین دارای ترکیب اسید رزمارینیک (RA) می باشد که امروزه بر علیه ویروس HIV1 و درمان بیماری ایدز مورد استفاده قرار می گیرد. در این پژوهش اثر کودهای آلی (کود گاوی، گوسفندی، ورمی کمپوست و خاکبرگ) و محلولپاشی با اسید سالیسیلیک (SA) در غلظتهای صفر، 2-10، 4-10 و 6-10 مولار بر عملکرد و برخی متابولیتهای ثانویه گیاه دارویی بادرنجبویه انجام شد. مواد و روشها: آزمایش به صورت گلدانی در قالب فاکتوریل بر پایه طرح بلوکهای کامل تصادفی در سه تکرار اجرا شد. متغیرهای اندازه گیری شده شامل وزن تر و خشک اندام هوایی، درصد اسانس، اجزای اسانس، میزان اسید رزمارینیک (RA) و فعالیت آنتی اکسیدانی بود. شناسایی اجزای اسانس توسط کروماتوگرافی گازی متصل به طیف سنج جرمی (GC/MS)، میزان اسید رزمارینیک توسط کروماتوگرافی مایع با کارایی بالا (HPLC) و فعالیت آنتی اکسیدانی به وسیله اسپکتروفتومتر انجام گرفت. یافته ها: نتایج نشان داد اثر کودهای آلی و اسید سالیسیلیک بر درصد اسانس، میزان اسید رزمارینیک و فعالیت آنتی اکسیدانی معنی-دار بود. بر اساس نتایج مقایسه میانگین ها، بیشترین درصد اسانس (536/0) در اثر متقابل کود گاوی و غلظت 2-10 مولار SA و کمترین مقدار آن (203/0) مربوط به تیمار کودهای گاوی و گوسفندی بدون کاربرد SA اختصاص داشت. نتیجه تجزیه اسانس نشان داد که سیترال (E&Z) با 88/61 درصد بیشترین جزء اسانس را دارا بود. بیشترین میزان RA در بستر محتوی کود گوسفندی و کاربرد SA در غلظت 4-10 مولار (47/29 میلیگرم بر گرم وزن خشک) و کمترین میزان آن (33/14 میلیگرم بر گرم وزن خشک) در تیمار شاهد بدون کاربرد اسید سالیسیلیک تولید گردید. نتیجه گیری: در مجموع نتايج حاصل از اين پژوهش نشان داد كه استفاده از كودهاي آلي و اسید سالیسیلیک می تواند نقش موثري در افزايش عملکرد و توليد متابولیتهای ثانویه در گياه دارویی بادرنجبویه داشته باشد.
کلید واژگان :اسانس، اسید رزمارینیک، بادرنجبویه، GC/MS، HPLC
ارزش ریالی : 600000 ریال
با پرداخت الکترونیک