ارزیابی ریسک بهداشتی جیوه در بافت خوراکی برخی ماهیان جنوب غرب ایران: مطالعه مروری

زمینه و هدف: جیوه خطرناک¬ترین فلز موجود در محیط¬زیست می¬باشد که با ورود به اکوسیستم¬های آبی در بافت¬های ماهیان تجمع می¬یابد و در نهایت وارد زنجیره غذایی انسان می¬شود. با توجه به سرطان¬زایی جیوه برای انسان، این تحقیق مروری با هدف ارزیابی ریسک بهداشتی جیوه در بافت خوراکی برخی ماهیان جنوب غرب ایران انجام شد. مواد و روش¬ کار: در این تحقیق اطلاعات مورد نیاز از تحقیقات انجام گرفته توسط مولفین این مقاله که در سال¬های اخیر بر روی میزان تجمع زیستی جیوه در ماهیان انجام شده است، تهیه گردید. معیار انتخاب تحقیقات و مطالعات برای این مقاله منطقه جنوب غرب ایران، سال¬های چاپ مقالات، نوع آبزی (ماهی) و روش سنجش جیوه بوده است. براي بررسي ميزان جذب روزانه و خطر فلزات براي سلامت جمعيت انساني مصرف¬كننده ماهيان از رهنمودهای ارزيابي خطر سازمان حفاظت محیط زیست آمریکا استفاده شد. یافته¬ها: با توجه به میزان مصرف سرانه ماهی در ایران، میزان جیوه¬ای که از طریق مصرف ماهیان مورد مطالعه جذب بدن بزرگسالان (یک فرد بالغ با وزن 70 کیلوگرم) و کودکان (یک کودک با وزن 5/14 کیلوگرم) می¬شود، حدود 460/0-005/0 و 222/2-027/0 میلی¬گرم در کیلوگرم می¬باشد. همچنین میزان احتمال خطرپذیری در بزرگسالان 60/4-05/0 به دست آمد. در کودکان نیز احتمال خطرپذیری مصرف ماهیان 22/22-27/0 بود. مقدار مجاز مصرف ماهیان مورد مطالعه با میانگین غلظت 289/1-05/0 میلی¬گرم در کیلوگرم جیوه، 75/43-543/0 گرم در روز می¬باشد. همچنین حداکثر مصرف روزانه ماهی برای کودکان نیز با میانگین غلظت 289/1-05/0 میلی¬گرم در کیلوگرم جیوه، 062/9-112/0 گرم در روز به دست آمد. نتیجه¬گیری: در این تحقیق احتمال خطرپذیری جیوه درمورد مصرف ماهیان شیربت، گطان، کفشک زبان¬گاوی و گل¬خورک برای بزرگسالان و کودکان بالاتر از 1 به دست آمد. بنابراین توصیه می¬شود نسبت به مصرف این ماهیان دقت بیشتری به عمل آید.

ارزیابی خطر، جیوه، ماهی، عضله