تبیین جامعه شناختی رابطه هويت ملی و اصلاح الگوي مصرف

انسان در آرزوي اثبات موجوديت خود و تعريف «من» و تعيين جايگاه و نقش خود در رابطه با ديگران، همواره به دنبال برآوردن این نیاز است كه تصورش از اينكه كيست، كه بايد باشد ، و كه خواهد شد ، سازگار و متناسب باشد . پس اشكال، به خصوص اشكال نمادي الگويي كه افراد بر مبناي آنها هويت خويش را تعيين مي‌كنند بيان يك روش خاص جامعه‌پذيري است . اين شيوه جامعه‌پذيري نه تنها از پيامها و اطلاعاتي كه فرد از جامعه به طور كل دريافت مي‌كند، بلكه از منزلت اجتماعي او كه به شغل و پايگاه اجتماعيش نيز مربوط است، سرچشمه مي‌گيرد . مصرف و الگوهای آن نیز جزئی از شخصیت و نوع زندگی او محسوب می گردد. الگوهاي مصرف در همه موارد با هويت ملی جامعه كاملاً پيوستگي دارند، البته بايد به الگوهاي مصرف متفاوتي كه به دليل عدم تجانس نظام اجتماعي ـ فرهنگي و دامنه قشربندي اجتماعي ـ اقتصادي كمابيش با يكديگر تفاوت دارند نیز توجه داشت . در جامعه ایران، منطبق تفكيك اجتماعي بر مبناي مصرف تنها در ايجاد يك سلسله مراتب اجتماعي ـ فرهنگي و پويايي و تحرك اجتماعي بازتاب نمي يابد بلكه به شكل يك برخورد متقاطع فرهنگي و ستيز بين «سنت و تجدد»نيز پديدار مي‌گردد. لذا معرفي و گسترش تجدد از طريق فرآيند قالب شكني ، آمال و نيازها و قالب ‌ريزي مجدد آنها پويايي اجتماعي مصرف را به دنبتال دارد. در اين چهارچوب ، الگوي ارتباطات با الگوي مصرف رابطه مستقيم دارد، از يك سو الگوي مصرف حاصل مجموعه پيامها و علايمي است كه نگرش مردم را شكل مي‌دهد و در رفتار هاي مصرفي آنها تبلور مي‌يابد و از سوي ديگر مصرف خود يك الگوي ارتباطي بين انسان و جامعه و بين انسان و خود اوست. در نتيجه الگوهاي مصرف بازتابي خواهند بود از ديدگاهها و الگوهاي آمال سنتي يا جديد، موروثي . بنابراين در ژرفاي فكر انسان و در آمال و آروزهايش نفوذ مي‌كنند. در اين مفهوم ايجاد الگوهاي مصرف بخشي از يك فرآيند فرهنگ‌پذيري است كه الگوهاي مصرف خود ملهم از آنند. در این نوشتار به تبیین و تحلیل رابطه هویت ملی و الگوی مصرف و بررسی راهکارهای اصلاح آن اشاره شده است

هویت، هویت ملی، مصرف، الگوی مصرف، جامعه پذیری، فرهنگ پذیری، سبک زندگی