نگاهی به مبانی فقهی حریم رودخانه ها

رودها به عنوان شريان حیاتی هر كشور و بخشي از ثروتهاي طبيعي و ملي از اهميت ویژه ای برخوردارند که حفظ و حراست از بقاء آنها يك وظيفه همگاني بشمار می آید ؛ این مهم به سرانجام نخواهد رسید مگر با رعایت حریم بستر رود(رودخانه)ها . دستورات فقهی بسان حلقه ی معرفتی بین عمل دینداران از یکسو و شریعت از سویی دیگر ؛ با ایفای نقش ایجابی و سلبی ما را در رسیدن به این هدف یاری نمایند. اگرچه در قانون به حریم رودخانه پرداخته شده ، اما بطور مشخص درباره ی چگونگی و الزام رعایت آن از منظر فقهی بحثی به میان نیامده است. نوشتار حاضر سعی می نماید با توجه به اهمیت نگاه فقهی، ضمن بازشناسی مبانی و مفاهیم فقهی حریم ، با بهره گیری از قواعدی چون لاضرر، ملازمه ، اصولی چون عدالت ، ممنوعیت فساد در زمین و همچنین با توسل به مباحث انفال و مشترکات عمومی به بررسی و شناخت مبانی حریم رودخانه ها بپردازد.

حریم، رودخانه، فقه