کارکرد طنز سیاسی در نهج البلاغه

کتاب شریف نهج البلاغه از یک بعد متنی دارای معارف بلند دینی است و از بعد دیگر بیانی سرشار از فنون ادبی است. یکی از این فنون، کاربرد شیوه¬ی طنز در نقد مسائل سیاسی است که طنز سیاسی نام دارد. طنز سیاسی، زبان انتقاد غیر مستقیم از مفاسد و معایب و حقایق تلخ سیاسی و اجتماعی است که هدف آن اصلاح یا حذف یا حتی نابودی عوامل و اسباب ویرانگر است. نظر به طرح مسائل مهم سیاسی در نهج البلاغه و جایگاه ویژه طنز در متون ادبی، مطالعه¬ی حاضر بر اساس این فرض که چنین روشی در متن ادبی نهج البلاغه کاربرد دارد، با روش توصیفی- تحلیلی به بررسی آن می¬پردازد. مطالعات انجام گرفته ضمن تأیید فرضیه فوق نشان می¬دهد که با توجه به نقش محوری حضرت علی(ع) در بهبود شرایط جامعه و به اقتضای شرایط و ناهنجاری های آن زمان و تأثیر طنز در اصلاح¬گری و ترسیم اوضاع نامناسب سیاسی، آن جا که بیان مستقیم چاره ساز نبوده، از شیوه غیر مستقیم و کنایی برای بیان دردهای جامعه استفاده کرده و با به کارگیری تعابیر زیبا و طنزگونه به انتقاد از شرایط نامناسب سیاسی پرداخته است.

امام علی(ع)، نهج البلاغه، طنز سیاسی، انتقاد، اقناع.