سیوستان ( سرزمین مردان مرد )

«سیوستان» سرزمین مَردانِ مَرد ، مجموعه ای از ضرب المثل ها و کنایه های سیستانی ، با پژوهش و نگارش دکتر محمّدرضا بهاری ، استاد زبان و ادبیات فارسی و عضو هیأت علمی دانشگاه، در 300 صفحه و شمارگان 3000 نسخه برای صاحبان اندیشه و قلم و ایرانیان وطن دوست خاصه ، برای فرزانگان و فرهیختگان استان سیستان و بلوچستان ، آنان که دل در باروری و غنای فرهنگی این استان فرهنگ دوست و فرهنگ مدار دارند، منتشر شد .
در ابتدای کتاب می خوانیم :
ادبیات زیبا و دلنشین فارسی که شرق و غرب را شیفته و دلباخته خود ساخته، کلام سحرآمیز و شکّرین شاعران و نویسندگان و سخنوران پارسی گوی که جهان و جهانیان را به وجد و سرور واداشته، تنها دلیلش بهره مندی خداوندگاران سخن، از صنایع لفظی و معنوی در زبان گفتاری و نوشتاری است. نکته سنجی ها و باریک اندیشی ها، در نثر و نظم و استفاده ی بجا، برای آراستن کلام و رساندن پیام از دهها صنعت ادبی از جمله کنایه و ضرب المثل و... توسط هنرآفرینان بزرگ پارسی گوی بر غنای ادبیات گرانسنگ ما افزوده ، کنایه ها و ضرب المثل های آورده شده در این کتاب نیز از گنجینه غنی امثال و حکم فارسی است که امروز علاوه بر ساری و جاری بودن در زبان معیار، در گویش های محلی و بومی ایران زمین نیز ، رایج است و مردم هر محدوده ی جغرافیایی با گویش خود و براساس نیاز زمانی و مکانی از آن بهره برده و می برند، بسیاری از این ضرب المثل ها و کنایه ها ، عیناً یا با کمی تغییر، در گویش مردم سیستان نیز مورد استفاده است که نشان دهنده ی اندیشه ی بلند ایرانی و نمودار حکمت و خردِ مردمِ سرزمین ماست. مضافاً اینکه مردم صاحِب فرهنگِ سیستان، نیز با سابقه ی علمی و برخورداری از فرهنگی چندین و چند هزار ساله، خود نیز به گونه ای زیبا و هنری ، مُبدع بسیاری از کنایات و ضرب المثل ها بوده و هستند.
به عنوان نمونه :
دِل وَ دِل رَ دارَ
بـلــــی دانــــد، دلـــی کـه آگـــاه بـــاشـــد کــه از دلـهـــا بـــــه دلـهــا راه بـــاشــد
جامـی
تـــو نگـــر چـــــون ز دل بـــه دل راه اســت کـــان کـــه دل دارد از دل آگــاه اسـت
اوحـدی مراغه ای
شاعری در این معنی گفته:
مَثل است این که گویند به دل ره است دل را دلِ من زغُصّه خون شد، دل تو خبر ندارد