حذف ترکیبات دارویی از پساب‌های بیمارستانی با استفاده از جاذب‌های برنانومواد و مقایسه با روش‌های حذف متداول

به علت حلالیت بالاي داروها، احتمال وجود آن ها در منابع آبی بسیار بیشتر است که متأسفانه تصفیه آب و فاضلاب معمولی قادر به حذف این آلاینده ها نمی باشد و داروهایی که نیمه عمر بالایی دارند، به خصوص آنتی بیوتیک ها، تجمع می یابند و سبب مقاوم سازي بدن انسان و جهش میکروارگانیسم ها می شود که عواقب خطرناکی به دنبال دارد. فرآيندهايي كه در تصفيه‌خانه‌هاي فاضلاب دارويي، به منظور جداسازي بخش آلاينده فاضلاب، مورد استفاده قرار مي‌گيرند، به سه بخش فيزيكوشيميايي، بيولوژيكي و تركيب اين دو بخش تقسيم بندي می‌شود. در این تحقیق روش‌های فیزیکی مانند جذب سطحی و فیلتراسیون، روش‌های بیولوژیکی مانند لجن فعال، بیوراکتورهای غشایی و فیلترهای چکنده و روش‌هاس شیمیایی مانند انعقاد و لخته سازی و اکسیداسیون پیشرفته و روش‌های دیگر از جمله روش گیاه‌پالایی توضیح داده شد و عملکرد این سیستم‌ها با فرایندهای بر پایه نانوفناوری مقایسه شد. نتایج این تحقیق نشان داد که روش‌های حذف متداول که در مقیاس صنعتی مورد استفاده قرار گرفته‌اند عملکرد مطلوبی در حذف ترکیبات دارویی ندارند. اگرچه ممکن است در حذف برخی ترکیبات راندمان بالایی داشته باشند ولی در حذف برخی ترکیبات دیگر عملا بی تأثیر می‌باشند. از میان روش‌های حذف متداول روش گیاه‌پالایی عملکرد مطلوبتری نسبت به بقیه روش‌ها داشته است. در این تحقیق همچنین عملکرد فناوری‌های بر پایه نانو از جمله جاذب‌های بر پایه نانو مانند نانوذرات، نانولوله‌های کربنی، نانوپلیمرهای حک شده مولکولی، نانوکامپوزیت‌ها و غشاهای نانوفیلتر مورد بررسی قرار گرفت. بررسی‌ مطالعات آزمایشگاهی انجام شده در این زمینه نشان داد که این فناوری‌ها نسبت به روش‌های متداول از راندمان حذف بالاتری برخوردارند. با توجه به نزدیکی مشخصات فاضلاب بیمارستانی به فاضلاب شهری فناوری‌های نانو به تنهایی نمی‌تواند در مقیاس واقعی به منظور تصفیه این نوع فاضلاب‌ها قرار گیرد. از این رو تركيب روش‌هاي پيشنهادي توسط اين فناوري و روش‌هاي متداول مانند لجن فعال یا روش گیاه‌پالایی مي‌تواند يك راه حل اميدوار كننده براي بهبود فرآيندهاي حذف آلاینده‌ها از فاضلاب بیمارستانی باشد. در این بین امروزه نانوکامپوزیت‌های TiO2 مغناطیسی با توجه به کارایی جذب بالاتر، قابليت جمع آوري و بازيابي نانوذرات، هزینه کم و سمیت پایین روند رو به رشدی را در حذف آلاینده‌های مختلف پیش گرفته است. با توجه به مزایای نانوکامپوزیت‌ها این فناوری می‌تواند در حذف ترکیبات دارویی از فاضلاب بیمارستانی نیز مورد توجه قرار گیرد.