تحلیل کمّی و محتوایی تولیدات علمی کتابداری جهان و ایران در پایگاه اطلاعاتی آی.اس.آی

استفادۀ صرف از داده های کمّی به منظور تبیین جایگاه علمی یک کشور یا رشته در بین کشورها یا رشته های دیگر بسیار رایج و تا حدودی دارای نقصان است. اما چنانچه این روش مسلّح به تحلیلهای محتوایی شود نتایج آن موجّه تر خواهد بود. این پژوهش با استفاده از روش تحلیل محتوای کمّی و کیفی به بررسی و دسته بندی موضوعات مطرح شده در مقالات کتابداری ایران در پایگاه WoS طی سال های 2000 تا 2011 پرداخته شده است. نتایج مربوط به تحلیل محتوای مقالات نشان داد که در قسمت موضوعات اخص، موضوعات مرتبط با «اینترنت (موتورهای جستجو...)» و «کتابسنجی (علم سنجی، وب سنجی، تحلیل استنادی، ...)» به طور مشترک رتبۀ نخست را به خود اختصاص داده اند. از نظر رده های کلان نیز نتایج نشان داد که ردۀ موضوعی فناوری دارای بیشترین تعداد مقاله است. یافته های مربوط به نقشۀ علمی مقالات کتابداری ایران نیز از وجود سه خوشه خبر داد که به جز بزرگترین خوشه، عامل خود استنادی تأثیر شگرفی در شکل گیری خوشه های دیگر داشته است. مهم ترین موضوعات رایجی که در این خوشه ها مطرح شده است شامل «علم سنجی»، «اینترنت»، «دسترسی آزاد» می شود که به نظر می رسد موضوعات مذکور از مهم ترین مباحثی است که در سطح ملی مورد توجه پژوهشگران کتابداری بوده است. در نهایت موضوعاتی که در مقالات چندان بدان پرداخته نشده است نیز مشخص شدند. کلید واژه ها: کتابداری و اطلاع رسانی، تحلیل محتوا، تولید علم، علم سنجی.