نوع همکاری : مجری
کارفرما : دانشگاه پیام نور استان کمانشاه
سال طرح : 1390
مشاهده سایر طرح های یداله چوپانی
به نام خدا
بررسی دیدگاه های تفسیر علمی قرآن
یداله چوپانی
Y_chopani0124@yahoo.com
چکیده ( بیان مسأله )
تفسیر علمی در میان دیگر روش های تفسیر آیات قرآن از جایگاه مهمی برخوردار است و مدام مورد مداقه نظر اهل تفسیر در گذشته و حال قرار گرفته است. شیوه تفسیر علمی در قرآن به طور کلی سه دوره مهم را در برداشته است. دوره نخست: از قرن دوم هجری تا حدود قرن پنجم که مقارن است با تطابق دادن آیات قرآن با هیئت بطلیموس ( مانند بوعلی )، دوره دوم : از حدود قرن ششم شروع می شود و فردی چون امام غزالی ظهور می کند و در دوره سوم، تفسیر علمی رشد فزاینده ای داشت که می توان به قائلین به اصالت حس ( امپریسم ) که در قرن هیجدهم و نوزدهم میلادی و با پیدایش هیوم شروع می شود اشاره نمود. با حدوث این دست از دیدگاه ها و نظرات مشابه برخی از دانشمندان مسلمان برای دفاع اصولی از قرآن و تبیین سازگاری علم و دین به میدان بحث و جدال احسن آمدند تا نشان دهند که آیات قرآن نه تنها با علوم جدید در تعارض نیست بلکه یافته های علمی را نوعی اعجاز علمی که برآمده از قرآن است معرفی و به مقام اثبات رسانند. اما در این اثنا نیز عده ای از جاده صواب منحرف گشته و دست به تأویل و تفسیر به رای آیات زدند و بعضأ در تلاش بودند القائات شخصی و تجربیات حاصل از علم مادی بر قرآن تحمیل نمایند.
نگارنده سعی نموده است با به کارگیری تحقیق کتابخانه ای و استناد به مستندات متقن و رجوع به منابع معتبر، فرضیه های تحقیق خود را مورد فحص قرار دهد و شوائب حاصل از دیدگاه های غربی ( مادیون ) و نیز برخی مسلمانان ( اهل تفسیر ) که به وادی افراط قدم نهاده تنقیح و معلوم نماید. در خاتمه تسری علوم و دانش های قرآنی در میان فلاسفه و دانشمندان دینی به ویژه اهل تفسیردر صده اخیر و توسعه روشنگری توأم با اخلاص و تهذیب از مهم ترین عاملی دانسته است که به خوبی پاسخ گوی شبهات تفسیری خصوصأ در حوزه تفسیر علمی آیات که غالبأ جوانان محقق تشنه فهم آن هستند می باشند هر چند که باید محققین و پژوهشگران قرآنی کارهای بیشتری را انجام دهند تا نه تنها در میان مسلمانان بلکه در صدد اقناع ذهنی اندیشمندان و نظریه پردازان غربی برآیند.
کلید واژه ها: قرآن، تفسیر علمی، اصالت حس