بررسی پاسخ فوتوفیزیکی تعدادی از ترکیبات تری آزول در مقابل قطبیت حلالی

برهمکنش‌های بین‌مولکولی شامل برهمکنش‌های حل‌شونده –حلال و برهمکنش‌های حل‌شونده-حل‌شونده می‌باشد. در محلول‌هایی که فاز مایع همگنی دارند و محتوی بیش از یک ماده است که به نسبت‌های مختلف در آن قرار دارد، معمولا ماده‌ای که به نسبت بیشتر در ترکیب قرار دارد را حلال و مولفه کمتر را حل‌شونده می‌نامند. حلال‌ها موادی با ساختار درونی ‌پیچیده هستند که نباید مثل یک محیط ماکروسکو‌پی که فقط با ثابت‌های فیزیکی مانند چگالی، ثابت دی‌الکتریک، ضریب‌شکست و غیره مشخص می‌شوند، در نظر گرفت بلکه می‌توانند به عنوان محیطی نا‌پیوسته که محتوی مولکول‌های منفرد که بصورت متقابل نیز برهمکنش دارند، درنظر گرفته شوند. اندازه و میزان این برهمکنش‌ها در ترکیبات نسبت به نوع حلال متفاوت است. از این رو بررسی و فهم دقیق برهمکنش‌های مختلف بین ماده حل‌شونده و حلال در محلول‌ها ساده نیست. برهمکنش‌ها مابین قسمت‌های حلال در محلول برای بررسی با قانون گازها به اندازه کافی قوی و برای بررسی با قانون فیزیک حالت جامد، ضعیف هستند. درنتیجه برهمکنش‌های ماده حل‌شونده-حلال بین این دو حالت می‌باشد که با تحلیل دقیق و جزئی این برهمکنش‌ها فقط می‌توان تقریبی از رفتار و نیروهای متقابلی که در محلول اتفاق می‌افتد را بدست آورد. حلال‌ها جزء مهمی از محلول هستند و به‌عنوان محيطی كه واكنش شيميايی داخل آن انجام می‌پذيرد، نقش مهمی در رفتار فيزيكی و شيميايی رنگینه‌های داروئی/ مواد داروئی دارند. حلال‌ها یکی از محیط‌های موثر در بسیاری از فرایندهای شیمیایی و فیزیکی‌اند که رفتار فوتوفیزیکی رنگینه‌های داروئی/ مواد داروئی را تحت‌تأثیر قرار می‌دهند. لذا بررسی برهمکنش‌های رنگینه‌های داروئی/ مواد داروئی در محیط‌های حلالی مختلف بدلیل کاربردهای عملی آنها از اهمیت بسیار بالائی برخوردار است. رفتار فوتوفیزیکی رنگینه‌های داروئی/ مواد داروئی به عنوان مواد حل‌شونده در محیط‌های حلالی وابسته به برهمکنش‌های حلال-حلال، حلال-حل‌شونده و حل‌شونده-حل‌شونده است. به بیان دیگر برای تعیین رفتار سولواتوکرومیکی مولکول‌های رنگینه‌، رقابتی بین برهمكنش‌هاي حل‌شونده-حل‌شونده و حلال-حل‌شونده وجود دارد. برهمکنش‌های حلال-حل‌شونده شامل برهمكنش‌هاي ویژه (پيوندهاي هيدروژني، انتقال پروتون، انتقال بار درون مولكولي)و یا غیرویژه (ضریب‌دي‌الكتريك) با محیط حلال می‌باشند. در این برهمکنش‌ها، شدت، شکل و طول‌موج بیشینه جذب یا نشر رنگینه در محلول بشدت به برهمکنش‌های حلال-حل‌شونده و ماهیت حلال بستگی دارد. برهمکنش‌های حلال-حل‌شونده در محیط‌های حلالی مختلف با تأثیر بر ساختار الکترونی رنگینه باعث ایجاد تغییر موقعیت طیف‌های الکترونی، جابجایی طیف‌های گسیلی و تغییر شدت گسیل می‌شوند.