بررسی بیو آئروسل های قارچی معلق در هوای کارخانه کمپوست شهرستان گرگان در سال 1391

مقدمه و هدف : کارخانه کمپوست در بخش شمالی شهرستان گرگان واقع شده است. متوسط روزانه زباله تولیدی حدود 400 تن می باشد. کمپوست یک فرایند میکروبیولوژیکی است که طی اختلاط مکانیکی مواد آلی و مواد بیولوژیکی تبدیل به مواد ریز و فابل انتقال در هوا (بیوآئروسل)می شوند. بخش اعظم فرآیند بصورت هوازی بوده(90%) و افراد مبتلا به آسم و سایر بیماریهای آلرژیک جزو افراد در معرض خطر بیو آئروسل های خارج شده از منابع محیطی ، منابع آلی و صنایع کمپوست محسوب می شوند. بسیاری از بیوآئروسل ها بخصوص بیوآئروسل های قارچی مانند آسپرژيلوس، كلادوسپوريوم و آلترناريا می توانند سبب واكنش هاي آلرژيك و بیماریهایی مانند آسم، و پنوموني در انسان شوند و گروهي مانند پني سيليوم، اسپرژيلوس حاوی توكسين بوده و سبب آلودگی مواد غذایی می شوند. بنابراین هدف از این مطالعه شناسایی عوامل قارچی موجود در محل کارخانه کمپوست شهرستان گرگان می باشد. مواد وروش کار : در این مطالعه توصیفی- تحلیلی، نمونه برداری از هوا با روش ثقلی و در فصول پاییز و بهار و با استفاده از روش پلیت گذاری حاوی محیط کشت سابورو دکستروز آگار حاوی کلرامفنیکل (SC) و قرار دادن در ارتفاع 5/1 متری از سطح زمین به مدت 15 دقیقه در نقاط تعیین شده(13 محل) در محل کمپوست شهرستان گرگان انجام گرفت. نمونه برداری از تمام نقاط داخلی فضای کمپوست در فواصل زمانی صبح (ساعت 8-7)، ظهر (ساعت 12-11)، عصر (ساعت 17-16) به تعداد 9 پلیت در هر محل (3 پلیت در هر فاصله زمانی) بوده است. نمونه برداری دو بار تکرار شد. در کل 234 نمونه برداشت گردید. آنالیز توصیفی داده ها با استفاده از نرم افزارv12 spss تهیه گردید. یافته ها: نتایج نشان داد که بالاترین درصد فراوانی قارچ های آسپرژیلوس در محل تعمیر گاه ماشین آلات به میزان 5/16% ، قارچ آلترناریا در محل دفن زباله های روباز به میزان 7/18% ، قارچ پنی سیلیوم در محل تصفیه خانه شیرابه زباله به میزان 3/35% ، قارچ موکور به میزان 4/12% در محل خرد کردن مواد زائد جامد و قارچ رایزوپوس در سالن دریافت مواد زائد جامد به میزان 1/72% مشاهده گردید. آزمون آماری با استفاده از ضریب همبستگی پیرسون نشان داد که ارتباط معنی داری بین قارچ های مشاهده شده با مکانهای نمونه گیری مختلف در کارخانه کمپوست وجود دارد(p<0.05). نتیجه گیری: مطابق با نتایج بدست آمده توصیه می شود که کارکنان از لحاظ سلامت فردی مورد معاینه مداوم قرار گیرند وبه منظور دوری از عوامل قارچی آلرژن در هنگام کار، از وسایل حفاظت فردی استفاده نمایند.