كيفيت‌شغل و نيروی انسانی شاغل در صنايع توليدي استان يزد

علاوه‌بر تعداد و درصد اشتغال، كيفيت شغل و شاغلان نيروي‌كار نیز از مفاهيمي است كه به شدت، خصوصاً در سال‌هاي اخير، مورد تأكيد سازمان‌هاي بين‌المللي مثل سازمان بين‌المللي كار (ILO) قرار گرفته است. براي كيفيت شغل و شاغلان معيارهاي متفاوتي در ادبيات اين حوزه ارائه گرديده اما معيار متوسط مزد وحقوقوسايرپرداختي بهشاغلان به عنوان اصلي‌ترين معيار كيفيت شغل و دو معيار سطح تحصيلات و سطح مهارت را ‌مي‌توان به عنوان معيارهاي اساسي اين حوزه تلقي نمود. نه تنها در سطح ملي بلکه مي‌توان كيفيت شغل و شاغلان را با توجه به معيارهاي مطلوب در مناطق كشور نيز مورد بررسي قرار داد. اين بخش كوشيده است تا كيفيت شغل و شاغلان را بر حسب معيارهاي متوسط مزد وحقوقوسايرپرداختي بهشاغلان، سطح تحصيلات و سطح مهارت در صنايع توليدي استان يزد طي دوره 84- 1374 و به تفكيك كدهاي ISICبررسي نمايد. براي مقايسه كيفيت شاغلان، سطح تحصيلات به سطوح دكتري، فوق‌ليسانس، ليسانس، فوق‌ديپلم، ديپلم، كمتر از ديپلم و بي‌سواد تقسيم شده است مهارت كاركنان نيز در گروه‌هاي چهارگانه مهندسين، تكنسين، كارگران ماهر، كارگران ساده تفكيك گرديده است. نتايج اين مطالعه نشان مي‌دهد با افزايش متوسط مزد و حقوق وسايرپرداختي به شاغلان به قيمت‌هاي جاري دامنه تغييرات اين متغير نيز به شدت افزايش يافته است. اين در حالي است كه انحراف معيار متوسط مزد و حقوق وسايرپرداختي به شاغلان نيز به شدت در حال افزايش است. به عبارتي مي‌توان از اين حيث روند متوسط مزد و حقوق وسايرپرداختي به شاغلان توليدي استان را روندي به سوي ناهمگني بيشتر قلمداد نمود. علاوه‌بر آن، نتايج اين بخش نشان‌دهنده آن است كه حتي در سال پاياني دوره مورد مطالعه بيش از 85 درصد از نيروي انساني شاغل در بخش صنايع توليدي استان يزد را شاغلاني با سطح تحصيلات ديپلم و كمتر از ديپلم تشكيل داده‌اند. اين ساختار با آنچه در شرايط كنوني در صنايع توليدي دنياي توسعه‌يافته قابل مشاهده است، تطابق ندارد. همچنين، افزايش 12 درصدي سهم كارگران ساده در صنايع توليدي استان را بايد از عمده‌ترين تغييرات ساختاري در كيفيت نيروي انساني طي دوره 84- 1374 قلمداد نمود. افزايشي كه عمدتاً با كاهش سهم كارگران ماهر جبران شده، چه آن‌كه در طي دوره مورد بررسي سهم تكنسين‌ها‌ و مهندسين تنها 2 درصد افزايش يافته است.