مطالعات استراتژیک در زمینه بازار مسکن شهری

مسکن يكي از شاخص¬هاي عمده¬ی ارزيابي توسعه¬ی يك كشور به شمار می¬آید و به همین دلیل است که بازار مسکن، همیشه کانون توجه سیاست¬گذاران بوده است و با توجه به پیچیدگی و معضلات موجود در بخش مسکن، ساماندهی و ایجاد تعادل در میزان عرضه و تقاضا در این بخش، از مهمترین اهداف و برنامه¬های راهبردی دولت¬ها به شمار می¬آید. در این راستا، اهداف اصلی این تحقیق، به ترتیب شناسایی عوامل تأثیرگذار در ساماندهی بازار مسکن کلان¬شهر رشت و سپس رتبه¬بندی آن-ها براساس اهمیت بود. برای دستیابی به هدف اول از مطالعات کتابخانه¬ای و مرور ادبیات پیشین در زمینه¬ی مسکن و بازار آن استفاده گردید؛ که به واسطه¬ی آن تقریباً کلیه¬ی عوامل اصلی مؤثر جهت ساماندهی این بازار و زیرعامل¬هایش شناسایی شد؛ سپس جهت دستیابی به هدف دوم تحقیق یعنی رتبه¬بندی عوامل شناسایی¬شده از یکی از تکنیک¬های تصمیم¬گیری چندمعیاره (MADM) نظیر فرایند تحلیل سلسله¬مراتبی (AHP) استفاده شد. برای انجام چنین فرایندی می¬بایست مطالعات میدانی نیز صورت می¬گرفت. بنابراین در تحقیق حاضر نیز به روش متداول تحقیقات توصیفی از ابزار پرسشنامه جهت جمع¬آوری داده¬ها و اطلاعات از متخصصان بازار مسکن بهره گرفته شد؛ بدین ترتیب که ابتدا پرسشنامه¬ای حاوی ماتریس¬های مقایسات زوجی (مقیاس نُه¬گانه¬ی ساعتی) تدوین و پیش از توزیع روایی آن توسط متخصصان دانشگاهی بررسی و تأیید شد (روایی محتوا)؛ و سپس پرسشنامه¬ها میان متخصصان بازار مسکن شهر رشت توزیع گردید. پس از جمع¬آوری پرسشنامه¬ها و تأیید پایایی پرسشنامه از طریق محاسبه¬ی نرخ ناسازگاری که طی آن مقدار کلیه¬ی ماتریس¬های پرسشنامه کوچکتر و مساوی 10/0 شد؛ داده¬های گردآوری شده به کمک نرم¬افزار Expert Choice مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج نشان داد که عامل اقتصادیِ قیمت مسکن رتبه¬ی اول را از میان عوامل مؤثر در ساماندهی بازار مسکن کسب نمود و سایر عوامل یعنی عوامل سیاسی، دولتی/ قانونی، فناوری و فرهنگی در رتبه¬های بعد قرار گرفتند. در نهایت نیز یکسری راهکارهای کاربردی و عملیاتی براساس یافته¬های تحقیق جهت جلوگیری از آشفتگی فعلی بازار مسکن و نابسامانی آتی آن به ویژه در کلان¬شهر رشت و همچنین پیشنهاداتی برای محققان آتی ارائه گردید.