بررسی دینامیک رشد نقدینگی و تورم در کشور بین سالهای 1357 تاکنون

این تحقیق به بررسی دینامیک تورم و تاثیر رشد حجم نقدینگی و رشد اقتصادی بر آن می‌پردازد. بدین منظور دینامیک نرخ تورم کشور با استفاده از رابطه مقداری پول (QTM) به عنوان چهارچوب نظری تحقیق و با الگوهای تصحیح خطای بردارهای هم‌انباشته خطی (VECM)، خودرگرسیون آستانه‌ای (SETAR) و تصحیح خطای بردارهای هم‌انباشته آستانه‌ای (TVECM) مدلسازی شده است. با تخمین پارامترهای مدلهای تحقیق، اثرات متقابل و پیچیده متغیرهای نرخ تورم، رشد حجم نقدینگی و رشد اقتصادی بر یکدیگر در کوتاه مدت و بلندمدت تحلیل شده است. با استفاده از داده‌های بازه زمانی 92-1369 و با نرم افزار اقتصاد سنجی R 3.1.0 پارامترهای الگوهای VECM، SETAR و TVECM برآورد شده و نتایج زیر حاصل شده است: نتایج تخمین پارامترهای الگوی VECM نشان میدهد که در بلندمدت تورم در ایران یک پدیده پولی نیست بلکه در بلندمدت تورم کشور ناشی از «فشار-هزینه» است. نتایج تخمین پارمترهای الگوی SETAR و آزمونهای تشخیصی مرتبط با آن برای هر یک از سریهای زمانی نرخ تورم، نرخ رشد اقتصادی و رشد حجم نقدینگی حاکی از وجود دو رژیم متفاوت (رژیم پایینی و رژیم بالایی) در هر یک از سریهای زمانی متغیرهای مذکور است. آزمون هانسن و سئو (2002) نشان میدهد که بین جفت متغیرهای نرخ تورم-رشد حجم نقدینگی و جفت متغیرهای نرخ تورم-رشد اقتصادی رابطه هم‌ انباشتگی آستانه‌ای وجود دارد. بردار هم‌انباشتگی برآورد شده با روش TVECM برای جفت سریهای زمانی متغیرهای نرخ تورم-رشد حجم نقدینگی به صورت 〖ECT〗_t^(π,m)=π_t- 0.9429 m_t با سطح آستانه‌ای γ_(π,m )=0.028. است؛ و حدود 6/82 درصد از مشاهدات نرخ تورم در رژیم اول (نرخ تورم کمتر از 8/2 درصد) و مابقی مشاهدات در رژیم دوم (نرخ تورم بیشتر از 8/2 درصد) بوده است. معادلات دینامیک نرخ تورم در رژیم اول متفاوت از رژیم دوم است. در رژیم اول، نرخ تورم تابع مقادیر دو دوره گذشته خود است و رشد حجم نقدینگی تاثیر معنی‌داری بر تورم ندارد؛ در حالیکه در رژیم دوم نرخ تورم تابع رشد حجم نقدینگی است و مقادیر گذشته تورم تاثیر معنی‌داری بر تورم جاری ندارد. مقدار سطح آستانه‌ای برآورد شده الگوی TVECM برای سریهای زمانی نرخ تورم و رشد اقتصادی، 073/0 است؛ و با وجود اینکه نرخ رشد اقتصادی تقریبا اثر یکسانی بر رفتار نرخ تورم در هر دو رژیم دارد ولی نرخ تورم تاثیر متفاوتی بر نرخ رشد اقتصادی در رژیم‌های تورمی مختلف دارد. بنابراین نتایج تخمین الگوهای TVECM نشان میدهد که تاثیر متغیرهای رشد اقتصادی و حجم نقدینگی بر نرخ تورم کشور در رژیم‌های تورمی مختلف، متفاوت بوده و نرخ تورم در هر رژیمی دارای معادله دینامیک خاص خود است.