سنجش تعلق محله ای

به دنبال سیاست جدید شهرداري تهران در راه تبديل شدن به يك نهاد اجتماعي، طرح مديريّت محلّه براي تمركززدايي در ادارة امور شهري با مشاركت شهروندان و نيز مقابله با تصميم‌گيري‌هاي آمرانه و بدون در نظر گرفتن خواست و مطالبه مردم از سوي مسئولان، اجرایی شده است . این طرح دستاوردهایی در زمینه هویّتیابی محلّی و استفاده از ظرفیّت مشارکت و همکاری شهروندان و توجّه به اولویّت‌ها و نیازهای محلّی به همراه داشته است. اما مشارکت شهروندی ساکنان محلّه¬های تهران در طرح¬های مدیریت محلّه¬ای تابعی از حس تعلّقی است که ساکنان محلّه¬ها به محلّه خود دارند. همچنین موفقیّت نهایی و پایدار طرح مدیریّت محلّه¬ای و نهادهای محلّه¬ای که در راستای اجرایی شدن این طرح در تهران تأسیس شده¬اند، بیش از پیش منوط به شناسایی، رسمیّت یافتن و تقویت ساختار محلّه به عنوان واحد مستقل اجتماعی است. ساختار محلّه و مفهوم همسایگی در تهران همچون سایر کلان‌شهرهای دنیا و همانند سایر پدیده‌هاي اجتماعی تنها شامل فضای فیزیکی متشکل از ساختمان‌های آجری و کوچه¬ها و پیاده¬رو¬های آن نیست، بلکه این ساختار بر پایة روابط و کنش‌هاي معنادار انسانی است که شکل مي‌يابد؛ در واقع کالبد محلّه، از حس تعلّق محلّه¬ای جان می‌گیرد. بدین معنا، حس تعلّق محلّه‌اي عبارت است از نوعی حس یکپارچگی با سایر اعضای اجتماع که مفهوم ذهنی محلّه بر آن بنا شده است؛ به عبارت دیگر، صرف همجواری باعث ایجاد محلّه نمی‌شود، بلکه محلّه اضافه بر موقعیّت مکانی، بر مبانی احساس عضویت ، تاثیرگذاری ، برآورد‌ه‌سازی نیازها و پیوست‌هاي عاطفی شکل می‌گیرد. اهمیّت شناسایی این مفهوم در اینجاست که از نظر تجربی ثابت شده است که حس تعلّق محلّه‌اي اثر بسیار پر اهمیتی بر مشارکت اعضای محلّه در فعالیّت‌هاي سازمان‌یافتة جمعی دارد و باعث توانمندسازی اعضای محلّه می‌شود و بر بهبود شرایط زندگی در محلّه مؤثر است.