مطالعه مولكولي ايزوله هاي بومي باكتري Bt (Bacillus thuringiensis) موثر بر حشرات در منطقه ارسباران بر اساس ژن cry و تكنيك PCR

برای اهداف کنترل بیولوژیک و در راستای حرکت به سوی انقلاب سبز و با توجه به اینکه آفت کش های شیمیایی بیشترین خسارت را به محیط زیست وارد می کنند در کشور ما مطالعات به سمت استفاده از عوامل کنترل بیولوژیک شروع شده است. این مطالعه نیز در راستای همین اهداف بوده و امیدواریم گامی در جهت اعتلای علمی و اقتصادی مملکت مان باشد. در این مطالعه 62 سویه بومی جمع آوری شده از 150 نمونه خاکی پنج منطقه مختلف ارسباران مورد شناسایی قرار گرفت. شناسایی سویه ها بر اساس تکنیک PCR و با استفاده از 3 پرایمر عمومی و 3 پرایمر تخصصی برای ژن های cry1، cry3، cry4، cry1Aa، cry1Ab و cry1Ac که پروتئین های فعال بر علیه بالپولک داران، سخت بالپوستان و دوبالان را کد می کنند صورت گرفت. سویه های حاوی ژن cry1 بیشترین فراوانی (47%) را بین سویه ها داشتند. به دنبال آن ژن cry3 (29%) و cry4 (13%) بیشترین فراوانی را داشتند. 21 سویه مورد مطالعه با هیچ کدام از پرایمرهای cry1، cry3 و cry4 تکثیر پیدا نکردند. با استفاده از پرایمرهای اختصاصی 3 پروفایل ژنی متفاوت بدست آمد. 24 درصد از سویه های حاوی ژن cry1 هیچ محصولی با این پرایمرهای تست شده نشان ندادند. بعضی سویه ها با پرایمرهای عمومی تکثیر شده ولی هیچ محصولی با پرایمرهای اختصاصی تولید نکردند. بعضی سویه ها نیز وقتی با پرایمرهای ژن cry1 آزمون شدند باندهای غیراختصاصی نشان دادند که احتمالا ژن های جدیدی بوده و یا ژن های مناسب برای برنامه های کنترل بیولوژیک در این سویه ها وجود دارد. دو سویه به نام های V-F-8-5 و K-A-4-4 حاوی هر سه ژن کنترل کننده حشرات راسته بالپولکداران، سخت پوستان و دوبالان بودند. نتایج این تحقیق نشان داد که روش PCR می تواند روش مناسبی برای پیش بینی قدرت کشندگی سویه های Bt بر علیه آفات مختلف باشد. از طرفی دیگر از بین سویه های مورد مطالعه، دو سویه با ترکیب ژنی کامل و در نتیجه قدرت کشندگی بالا مشاهده شدند. همچنین چندین ژن مشکوک در سویه ها مشاهده شد که توصیه می گردد در کارهای آتی آزمایشات دقیق تر توالی یابی، کلونینگ روی آنها صورت گیرد.