مطالعه ویژگی های جغرافیایی بیماری کیست هیداتید در استان فارس در دوره ده ساله 1382-1392 با روش سیستم های اطلاعات جغرافیایی GIS

بیش از سه میلیون نفر در سراسر جهان به کیست هیداتید مبتلا هستند[. این انگل در همه قاره ها یافت می شود و در چین، آسیای مرکزی، شرق میانه، منطقه مدیترانه، شرق آفریقا، و بخش هایی از جنوب امریکا شیوع بالایی دارد. کیست هیداتید (Hydatid cyst disease) یک بیماری انگلی مشترک انسان و حیوان است. عامل این بیماری کرم کوچکی به نام اکی نوکوکوس گرانولوزوس (Echinococcus granulosus) از کلاس سستودها می باشد. میزبان اصلی این کرم ها سگ سانان هستند و کرم در روده باریک سگ های آلوده زندگی می‌کند .سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS) بستری برای ذخیره، نگهداری، مدیریت و تجزیه و تحلیل اطلاعات جغرافیایی می باشد و جهت کار همزمان با داده هایی که وابستگی مکانی(جغرافیایی) و توصیفی دارند، طراحی شده است. امروزه در اختیار داشتن داده های بهنگام و استخراج اطلاعات مورد نیاز از این داده ها دارای اهمیت وافری می باشد. در این رابطه سیستم های اطلاعات جغرافیایی به عنوان ابزاری مهم در مدیریت داده های زمین مطرح می باشند که با فراهم ساختن امکان یکپارچه سازی داده های حاصل از منابع مختلف، امکان استخراج اطلاعات مورد نیاز و کشف ارتباط پیچیده و ناپیدای مابین پدیده های مختلف را فراهم می نمایند. این مطالعه به منظور بررسی فاکتور های جغرافیایی و آب و هوایی بر وقوع بیماری کیست هیداتید در استان فارس انجام شده است. مطالعه حاضر بر روی تمام بیماران مبتلا به کیست هیداتیت که در یک دوره ده ساله از سال 1382 تا سال 1383 به بیمارستا ن های استان فارس مراجعه کرده اند و اطلاعات آنها در بایگانی بیمارستان ها موجود بوده است که تعداد آنها 308 نفر بوده است و به دلیل ناقص بودن اطلاعات برخی از این بیماران تعداد 41 نفر از آنها از مطالعه خارج و مطالعه با 267 نفر ادامه پیدا کرد. اطلاعات بیماران در لایه نقاط شهری و روستایی استان وارد شد.با مراجعه به اداره هواشناسی استان ، اطلاعات مربوط به دما بارندگی تعداد روزهای بارانی و یخبندان و تبخیر جمع آوری شدند و با استفاده از آنها برای میانگین ده ساله برای هر کدام از ایستگاه ها محاسبه گردید و نقشه های درون یابی برای متغیرهای مذکور ساخته شد.همچنین بر اساس اطلاعات اداره امور عشایر استان لایه برای مسیر عبور عشایر ساخته شد. اطلاعات با کمک نرم افزار ArcMap مورد انایز قرار گرفت و سپس توسط مدلهای رگرسیون تجزیه و تحلیل شدند. نتایج پژوهش ها که با روش Multi variation Logistic Regression انجام شده،نشان می دهد که موثرترین فاکتور ها در مطالعه ی ما وجود منطقه مسکونی،وجود سگ،وجود گاو ، شتر و رطوبت که اثر مثبت روی میزان بروز بیماری داشته اند و میزان شیب(slope) اثر معکوس روی میزان بروز بیماری کیست هیداتید داشته است.همچنین بافر ٢کیلومتر و بافر۵کیلومتراز مناطق کوچ عشایر نیز تاثیر مثبتی روی بروز بیماری کیست هیداتید داشته است.