مطالعه مقایسه ای رابطه مجاورت با مسیر عبور عشایر و عوامل محیطی بر وقوع بیماری لیشمانیوز پوستی در استان کهگیلویه و بویراحمد در ب

مقدمه : بیماري لیشمانیوز از جمله بیماریهاي مهم مشترك بین انسان و حیوان است و عامل بیماري توسط گونه هاي مختلف پشه خاکی منتقل می گردد . اين پشه در زير برگ ها در جنگل، غارها و شكاف ديوارها زندگي مي كند و بر روي بدن جوندگان كوچك وجود دارد. .لیشمانیوز پوستی به عنوان یک مشکل بهداشتی در بسیاري از نقاط ایران مطرح می باشد و علاوه بر تاثيري كه برزيبايي افراد دارد، سبب ميزان قابل توجهي ناتواني (morbidity) شده و منجر به زيان هاي اقتصادي بسياري نيزمي شود امروزه به منظور شناسايي فاكتورهاي خطر بيماريهاي منتقله از طريق ناقلين و دسته بندي آنها و همچنين پيش بيني توزيع اين بيماريها؛ ازبررسي تاثير فاكتورهاي اكولوژيك و محيطي بر عوامل ايجاد كننده بيماريها از سيستم هاي سنجش از دور (RS (remote sensing و استفاده GIS (geographical information system)سيستم هاي اطلاعاتي جغرافيايي مي شود و هدف از اين مطالعه، مقایسه ای رابطه مجاورت با مسیر عبور عشایر و عوامل محیطی بر وقوع بیماری لیشمانیوز پوستی در استان کهگیلویه وبویراحمد با استفاده از سيستم هاي اطلاعات جغرافيايي بود . مواد و روش كار : آدرس محل سكونت 470 بيمار مبتلا به ليشمانيوز پوستي از مراكز بهداشت استان جمع آوري شد و براي اطلاع از صحت اطلاعات و آدرس ها بخصوص بيماراني كه از شهرها گزارش شده بودند، شماره تلفن بيماران از فايل هاي بهداشتي آنان تهيه و با اكثريت آنها تماس گرفته شد. تأثير فاكتورهاي جغرافيايي، آب وهوايي و محيطي استان شامل : شيب، ارتفاع، پوشش گياهي، ميانگين بارندگي ساليانه، ميانگين ساليانه دما، ميانگين ساليانه حداقل دما و ميانگين ساليانه حداكثردما و نيز مجاورت با مسیر عبور عشایر ، بر وقوع بيماري پس از تهيه و ساخت لايه هاي اي، مورد بررسي و تجزيه و تحليل با نرم GIS (geographic information systems) افزار Arcmap قرار گرفتند. در نهايت آناليز آماري داده ها با استفاده از نرم افزار SPSS 19 و متدهاي logestic regression و Chi-Square انجام گرفت. يافته ها: طبق یا فته های حاصل از این پژوهش در مدل uni variate logistic regression رابطه قوي ومستقيمي بين حضور در محدوده 5 كيلومتري و 2کیلومتری مجاورت با مسیر عبور عشایر و بيماري ديده شد بطوریکه حضور در نقاط بافر 5 كيلومتري بیش از 2 برابر حضور در نقاط بافر 2 كيلومتر1.96 برابرشانس وقوع بیماری را افزایش می دهد فاكتورهاي جغرافيايي و آب و هوايي، در محدوده بافرها ، نشان داد ارتباط معنا داری بین فاکتورهای آب و هوایی در داخل و خارج از بافر وجود نداشت و بر اساس این ، فرضیه ما که نزدیکی به محل عبور عشایر عامل اصلی وقوع بیماری سالک در استان میباشد را تایید می کند. بحث و نتيجه گيري: يافته هاي اين مطالعه نشان داد كه با استفاده از داده هاي بهداشتي، و جفرافيايي و تحت مديريت سيستم هاي اطلاعات جغرافيايي مي توانيم این بیماری را راحت تر کنترل و درمان کنیم .استفاده از نتايج مستقيم اين مطالعه منجر به صرفه جويي قابل توجهي در هزينه هاي بهداشتي درماني و كنترلي دراستان و منطقه جنوب غرب كشور شده و در كنترل هرگونه اپيدمي احتمالي در آينده به شدت كاربردي خواهد.