غربال ارقام برنج کشورهای آسيای مرکزی و غربی تحت تنش خشکی با استفاده از صفات مورفو-فيزیولوژیک و نشانگرهای ریزماهواره پيوسته با Q

هدف :اين تحقيق به منظور بررسي تنوع ژنتيکي بخشي از ژرم پلاسم برنج ايراني انجام گرفت. مواد گياهي مورد استفاده در اين تحقيق، 20 واريته برنج، شامل 3 رقم بومي، 10 رقم اصلاح شده و 7 لاين اميد بخش بود. جهت بررسي تنوع ژنتيکي از 19 نشانگر ريز ماهواره پيوسته با ژنهاي کنترل کننده تحمل به خشکي، استفاده گرديد. روش :استخراج دي.ان.اي. از برگ هاي جوان و با استفاده از روش CTAB انجام شد. همچنين 17 صفت مورفولوژيکي مرتبط با تنش خشکي در مرحله رسيدگي دانه در 20 رقم و دو محيط (تحت تنش و بدون تنش)، در قالب طرح بلوک هاي کامل تصادفي با سه تکرار، مورد ارزيابي قرار گرفت. نتيجه و بحث :نتايج تجزيه واريانس مرکب نشان داد که بين ژنوتيپ ها از لحاظ تمامي صفات بررسي شده، اختلاف معني داري (در سطح احتمال 1%) وجود داشته و اثر محيط نيز بر تمام صفات بررسي شده (در سطح احتمال 1%) معني دار بود. بر اساس نتايج آزمايش حاضر رقم هاي سنگ جو و خزر و لاين 831 بيشترين پايداري عملکرد و ويژگي هاي فيزيولوژيکي مطلوب در برابر تنش خشکي را داشتند. همه 19 جايگاه ريز ماهواره اي در بين ژنوتيپ هاي مورد مطالعه داراي چند شکلي بودند. در مجموع 142 آلل با ميانگين 7.47 آلل در هر جايگاه ژني مشاهده شد. نشانگر RM166 داراي بيشترين تعداد آلل (11 آلل) و نشانگرهاي RM152 و RM555 داراي کمترين تعداد آلل (5 آلل) بودند. همچنين ميانگين PIC نيز 0.817 برآورد شد که نشانگر RM166 با 0.89 PIC يبشترين و RM152 با 0.7 PIC کمترين PIC را نشان داد. محاسبه شباهت ژنتيکي بين داده هاي مولکولي توسط ضريب تشابه Jacard و الگوريتم UPGMA، ژنوتيپ ها را به 6 دسته تقسيم کرد. تجزيه خوشه اي داده هاي مورفولوژيک، توسط ضريب فاصله اقليدسي و روش گروه بندي UPGMA، اين ژنوتيپ ها را نيز به 6 گروه تقسيم نمود. که اين دو نوع دسته بندي تا حدودي مشابه همديگر مي باشند. تجزيه به مختصات اصلي، تجزيه کلاستر را جهت مشخص نمودن ارتباط بين ژنوتيپ ها تاييد نمود.