برنامه راهبردی توسعه گردشگری شهر خلاق موسیقی سنندج (با محوریت اجرایی شورای شهر و شهرداری سنندج)

فضاهای شهری کامل ترین قرارگاه های انسان را تشکیل می دهند و دربردارنده مراکز مهم اقتصادی، علمی، تفریحی و پزشکی می باشند و همچنین از جاذبه های فرهنگی، تاریخی و طبیعی برخوردارند. مهمترین فضاهایی که در میان مقصدهای گوناگون مورد توجه و بازدید گردشگران قرار می گیرند شهرها هستند، به همین جهت می توان گفت شهرها مهمترین کانون جذب جهانگردان می باشند.(فرجی راد، سیدنصیری، 1389) از همین رو ضرورت توسعه گردشگری از این جهت است که امروزه گردشگری به عنوان نیرویی تاثیرگذار در تغییر و تحولات بین المللی و راه حلی برای نجات معضلات اقتصادی شناخته می شود، زیرا برمبنای مشارکت در تولید ناخالص داخلی کشورها، تعداد شغل های حاصله و میزان مشتریانی که به آنها خدمات رسانی می شود، گردشگری بزرگترین صنعت جهان است. از این رو گسترش گردشگری در نواحی مختلف کشور ضرورتی انکار ناپذیر است. گسترش گردشگری به عنوان راهبردی جدید در زمینه توسعه شهری و روستایی می تواند نقش مهمی در متنوع سازی اقتصاد و پایداری معیشت جوامع مختلف ایفا کند و زمینه ساز ایجاد فرصت های جدیدی در نواحی شهری و روستایی ازجمله: ایجاد درآمد، افزایش اشتغال و رشد پایدار، تامین هزینه های ایجاد زیرساختهای اقتصادی و اجتماعی، تحرک بخشیدن به سایر بخش های اقتصاد، امنیت و آسایش ساکنین محلی و حفاظت از منابع طبیعی و میراث فرهنگی گردد. (Zandi, Bahrami, 2015) شهر خلاق رویکردی نو درمدیریت شهری است که با تمرکز بر برنامه ریزی فرهنگی در شهرها سعی در توسعه شهری با محوریت جذب طبقه ی خلاق، توسعه صنایع خلاق و صنایع فرهنگی و در نهایت رشد اقتصاد برمبنای خلاق دارد. (اسدی، سامی، 1397) نظریه شهر خلاق یکی از نوپاترین نظریه ها در مباحث برنامه ریزی شهری است که به دنبال موج سوم شهر نشینی در دنیا بروز و نمود پیدا کرد. با وجود نوپا بودن در مدت زمانی کوتاه این نظریه به یکی از کاربردیترین نظریه های حوزه مطالعات شهری بدل شده است؛ به طوری که امروزه در سطح جهانی سازمان فرهنگی و تربیتی ملل متحد(یونسکو) با استفاده از شاخص های شهر خلاق سالیانه شهرهای جهانی را مورد سنجش و ارزیابی قرار داده و فهرست شهرهای خلاق را در حوزه های مختلف ادبی، هنری، فرهنگی، تاریخی و ... منتشر می کند. رقابت برای قرارگیری در فهرست شهرهای خلاق یونسکو انگیزه ای برای افزایش تلاش و تقلای شهرها برای نیل به خلاقیت شهری در حوزه های مختلف برنامه ریزی شهری محسوب می شود. (اسدی، سامی، 1397) زیرا که خلاقیت شهری زمانی حاصل می شود که شهرها به سطح مشخص و تعریف شده ای در توسعه فضایی و مکانی رسیده باشند، تا توان رقابت با سایر شهرهای جهانی را دارا باشند.(Mokhtari Malekabadi et al, 2015: 23) شهر خلاق مرکز نوآوری، خلاقیت و تبدیل ایده به ثروت قلمداد می شود و داشتن چنین شهری آرزوی ایده آل جوامع برتر می باشد. ازمنظری دیگر طراحی مداوم ایده های تازه و نوآوری عناصر اصلی رقابتی در عصر جهانی شدن هستند. حرکت به سمت ایجاد و تحقق شهرخلاق در توسعه اقتصادی بسیار ضروری است.(مافی، قدمی، مظاهری، فراهانی، 1397) شهر بايد بتواند محیطی جذاب برای جذب و پرورش استعدادها، نوآوريها وايدههای خلاقانه باشد و از خلاقیت افراد خاص همچون هنرمندان، دانشمندان، نويسندگان، شهروندان عادی و حتی دگرانديشان در جهت حل مسائل اساسی در جهت پايه ريزی و برنامه ريزی توسعه ای خلاق بهره ببرد. بنابراين شهر خلاق، دارای رويکردی فرهنگی در توسعه شهری است. در اين نگرش، فرهنگ پايه اصلی توسعه محسوب میشود و ديگر بخشها تحت نظارت آن قرار دارد به گونه ای که اساس اقتصادی اين شهرها نیز بر پايه فرهنگ و منابع فرهنگی است و از مفاهیمی چون صنايع فرهنگی، صنايع خلاق و اقتصاد خلاق سخن به میان میآيد. جذب و پرورش استعدادها و ايدهها نیازمند محیطی تنوعپذير، بردبار و باز است. بطوريکه افرادخلاق بتوانند به راحتی در آن فعالیت و کار کنند. (مافی، قدمی، مظاهری، فراهانی، 1397) در طول تاریخ آنچه موجب برداشتن گامهاي بلند به سوي کامیابی و تغییرات مثبت در شیوه زیست انسانها شده، برگرفته از اندیشه‌اي یا نبوغی تکامل یافته بوده است. از دهه 1980 توسعه فرهنگی محلی، به مهمترین بخش از دستور کار شهرها و مناطق کشورهاي توسعه یافته دنیا تبدیل شد و به ویژه در بریتانیاي کبیر، استرالیا، ایالات متحده و کانادا، برنامه ریزي فرهنگی شهرمحور به عنوان مهمترین خط مشی نوآوري فرهنگی محلی سالهاي اخیر پدیدار و واژه »شهر خلاق« به یک موتور محرك مدنی تبدیل شد. (Landry and bianchini, 1995:10) بی تردید محیط شهري موفق محیطی است که استعدادها را پرورش داده و جذب میکند؛ شهري که مولد تحقیق و پژوهش بوده و قادر است بخشهاي جدیدي را به ابعاد اقتصادي، فرهنگی و اجتماعی مدیریتی شهر بیفزاید و فرصتهاي جدیدي را بدین شکل براي شهرها در مقیاس ملی و فراملی ایجاد کند. فلسفه شهر خلاق، آن است که در هر شهري همیشه ظرفیتی بسیار بیشتر از آنچه در وهله اول به تصور میآید، وجود دارد. شهر خلاق، از مفاهیم جدید در عرصه مدیریت شهري میباشد که با مفاهیم کارآفرینی نیز قرابت معنائی دارد.(مرکز مطالعات و برنامه ریزی شهر تهران، 1392: 11) با این اوصاف مسلما باید گفت از دیرباز موسیقی با مردمان کرد عجین بوده است و و ریشه در باورهای مردمان این دیار داشته است، شهر سنندج بعنوان مرکز استان کردستان و یکی از شهرهای کهن ایران زمین، دارای جایگاه فرهنگی بالایی در جهان است به گونه ایی که جایگاه موسیقی در این شهرجزیی لاینفک از زندگی روزمره مردم محسوب می‌شود و از همه مهمتر انتخاب این شهر بعنوان شهر خلاق موسیقی از طرف سازمان جهانی یونسکو، بررسی مساله‌ی جذب توریسم و توسعه پایدار گردشگری در این شهر را موجه می¬نماید. ضمن توجه به جنبه¬های فرهنگی این پروسه، به-کارگیری نیروی جوان در کنار نخبه¬گان این عرصه و امکان بهره¬گیری و انتقال تجارب آنان نیز حائز اهمیّت است. لذا در این پژوهش در نظر است تا با واکاوی مبانی علمی و عملی توسعه پایدار گردشگری به تدوین اصول و ضوابط و راهبردهایی عملی در راستای بهره گیری هرچه بیشتر و بهتر از پتانسیل های شهر خلاق موسیقی پرداخته شود.