بررسی تاثیر برنامه های ساختار قامتی در شناسایی و کاهش ناهنجاری های اسکلتی دانش آموزان

مقدمه و هدف: با توجه به آنکه ناهنجاري هاي اسکلتی دانش آموزان در اکثر موارد ارثی نبوده و به دلیل سبک و روش زندگی فرد به صورت اکتسابی ایجاد می شوند، می توان با شناسایی دقیق در مراحل اولیه و بکارگیری برنامه های ساختار قامتی در قالب راهبردهاي درمانی و ملاحظات اصلاحی به برطرف نمودن کامل آن و قطع زنجیره مشکلات بزرگ بعدي در اندام ها و زندگی فرد کمک کرد. به همین منظور هدف از تحقیق حاضر بررسی تاثیر برنامه های ساختار قامتی در شناسایی و کاهش ناهنجاری های اسکلتی دانش آموزان بود. روش¬شناسی: این تحقیق از نظر هدف جزو تحقیقات کاربردی بود که با توجه به شیوه اجرا در زمره تحقیقات نیمه تجربی قرار گرفت و نحوه جمع آوری اطلاعات آن به صورت میدانی و با طرح پیش آزمون و پس آزمون انجام گرفت. جامعه آماری این پژوهش را کلیه دانش آموزان دختر و پسر شاغل به تحصیل در مقطع متوسطه اول (دوره راهنمایی) مبتلا به حداقل یکی از ناهنجاری های اسکلتی (سر به جلو، شانه نابرابر، پشت گرد، کمر گود، زانوی پرانتزی و زانوی ضربدری و کف پای صاف)، ساکن در شهرستان آمل با بازه سنی 12-15 سال تشکیل می دادند. روش نمونه گیری به صورت هدفمند در دسترس با رویکرد تصادفی ساده بود که مجموعا تعداد 280 نفر انتخاب و به طور داوطلبانه وارد پژوهش شده و سپس به صورت تصادفی در 14 گروه تجربی 10 نفره و 14 گروه شاهد 10 نفره تقسیم بندی شدند. برای هر یک از ناهنجاری های اسکلتی، به طور جداگانه یک پروتکل تمرینی اصلاحی که از رواج بیشتری در مبانی نظری و پیشینه های تحقیق برخوردار بود، انتخاب و استفاده شد. مداخلات برای هر یک از گروه های تجربی شامل 36 جلسه تمرینی بود. جهت تجزیه و تحلیل یافته¬ها از آمار توصیفی و استنباطی (آزمون های کلموگراف- اسمیرنوف، تی وابسته و تی مستقل) به کمک نرم افزار SPSS (نسخه: 23) و در سطح معنی داری 05/0 ≥ P استفاده شد. یافته¬ها: نتایج نشان داد که تفاوت معناداری در هر یک از گروه های تجربی به تفکیک ناهنجاری های اسکلتی در حالت پیش آزمون و پس آزمون وجود دارد، اما تفاوت معناداری در هر یک از گروه های کنترل به تفکیک ناهنجاری های اسکلتی در حالت پیش آزمون و پس آزمون مشاهده نشد. همچینن تفاوت معناداری بین گروه های تجربی و کنترل به تفکیک ناهنجاری های اسکلتی مشاهده گردید. نتیجه¬گیری: براساس شیوه نامه اجرایی طرح راست قامتی و حرکات اصلاحی، وزارت آموزش و پرورش بر انجام اقدامات لازم به منظور پیشگیری، شناسایی به موقع و اصلاح تغییرات نامطلوب قامتی از طریق ارائه حرکات اصلاحی به دانش آموزان تاکید می کند. این در حالی است که هر چند نتایج این تحقیق نشان داده است که 36 جلسه تمرین برنامه های ساختار قامتی می تواند بر بهبود ناهنجاری های اسکلتی دانش آموزان موثر واقع شود، اما اصلاح کامل گاهی ماه ها تا سال ها به طول خواهد انجامید، زیرا بدن با شرایط بد سازگار شده و عضلات شاید قدرت لازم برای بازگشت به وضعیت درست را نداشته باشند، بنابراین لازم است این اصلاح حرکتی تحت تشخیص و نظارت یک متخصص انجام شود تا در طی مراحلی بعد از تقویت عضلات، تغییرعادت برای فرد ایجاد و عادت جدید حاصل گردد.