شناسایی روشهای بومی و تدوین برنامه اقدام کنترل گرد و غبار با مشارکت جامعه محلی

پدیده گرد و غبار یکی از پدیده‌های غالب در مناطق خشک و نیمه خشک و یا مناطق هم‌جوار با این مناطق است. برآوردها نشان می‌دهد که سالیانه 1000 تا 2000 میلیون تن گردوغبار در اتمسفر رها می‌شود و تنها بخش کوچکی از آن در مسیر باد حرکت کرده و گاهی تا مسافت‌های دور، گاهی از یک قاره به قاره دیگر می‌رسند. یکی از جدیدترین اقدامات منشایابی صورت گرفته در زمینه گرد و غبار نشان می‌دهد که توفان‌های شدید گرد و غبار روی شمال صحرای آفریقا (لیبی) پس از گذشتن از دریای مدیترانه به کشور یونان می‌رسد. در سال‌های اخیر، وقوع این پدیده در مناطقی از جهان از جمله منطقه خاورمیانه و بویژه کشور ایران در حال افزایش است (سازمان حفاظت محیط زیست،1399: 6). ایران علاوه بر داشتن مناطق بیابانی و البته تالابهای خشکیده و اراضی کشاورزی رهاشده (بعنوان منشا داخلی گردوغبار) ، مجاورت آن با کانون‌های اصلی منطقه ای مانند بیابان‌ها و صحاری عراق، اردن و عربستان (بعنوان منشاء بیرونی گردوغبار) در وضعیت خاص قرار دارد. به طوری که، در چند دهه اخیر، مناطق مختلف کشور بویژه غرب، جنوب غرب و جنوب شرق) با افزایش فزاینده وقوع پدید گردوغبار در طول سال هستند(سازمان حفاظت محیط زیست کشور، 1400). تغییر در چرخه اکولوژیک، کاهش کیفیت آب و خاک، گسترش آفات، افزایش آلودگی هوا، کاهش تنوع زیستی و ... در بعد اکولوژیک و افزایش آسیبهای روانی - جسمی، خسارت بخش های اقتصادی، افزایش مهاجرت، کاهش درآمد، اختلال و خسارت به شبکه حمل و نقل، برهم خوردن منظر شهری و روستایی، بروز مشکلات اجتماعی- اقتصادی در مقصدهای مهاجران تحت تاثیر گردوغبار، تخریب ابینه و تاسیسات، تهدید امنیت ملی و ... در بعد اقتصادی پیامدهایی هستند که عرصه های زیست و فعالیت کشور(متاثر از پدیده گردوغبار) با آن دست به گریبان هستند.