ارزیابی، نوسازی و توسعه بافت های فرسوده شهر پارس آباد مغان با استفاده از GIS (مطالعه موردی، محله آزادگان)

در سالهاي اخیر با توجه به تحولات سریع علمی، فنی و به تبع آن دگرگونی در ساختار کالبدي ،اقتصادي و اجتماعی شهرها و همچنین مطرح شدن نظریه توسعه پایدار شهري، اهمیت نوسازي واحیاء بافتهاي فرسوده و ناکارآمد بیش از پیش مشخص می گردد. شکل گیري بافتهاي شهري و تغییرات فیزیکی صورت گرفته در گذر زمان انعکاس و تصویري از مجموعه علل اجتماعی، اقتصادي، انسانی و طبیعی بوده که در یک قلمرو جغرافیایی ظهور و بروز پیدا می نماید. نقش تکنولوژي، نیازها، ذوق و خواست عمومی در ارتباط با شکل و بافت اجتماعات انسانی و نقش عوامل اقتصادي– اجتماعی در تغییر چهره و زندگی شهري امروزي افزایش یافته است. در طول دهه هاي اخیر اثر بخشی و تقابل عوامل اقتصادي – اجتماعی و جمعیتی بر یکدیگر، ضمن تغییر در فضاي ساخته شده شهري، نواحی اطراف را نیز در مقیاسی وسیع با سیماي کاملاً جدید فضاي کالبدي شهر افزوده و بدین ترتیب تعادل و پیوستگی سنتی فضاي کالبدي و نقش عناصر مهم آن در هم شکسته شده است. همچنین سیاست گذاري هاي دوگانه و مغایر در احداث واحدهاي مسکونی ارزان قیمت و گسترش روز افزون محدوده خدماتی شهرها باعث گردیده عملاً محدوده بافتهاي فرسوده که عمدتاً در مناطق مرکزي شهرها واقع گردیده و از زیر ساختهاي مناسب شهري نیز برخوردارند، از دید دست اندکاران و سیاست گذاران امر توسعه مسکن پنهان مانده و عملاً به فراموشی سپرده شده اند. دشواریهاي ناشی از عملیات اجرائی، مسائل و نارسائیهای حقوقی و قانونی، محدویتهاي مربوط به میراث فرهنگی، هزینه هاي مربوطه به تملک زمین در مقایسه با زمینهاي در اختیار انبوه سازان که اغلب به صورت رایگان تحویل می گردد، مشکلات مربوط به انجام توافق به دلیل تعدد ورثه، وجود املاك مخروبه و بلا صاحب، انگیزه سرمایه گذاران، بخشهاي تعاونی و اشخاص را جهت سرمایه گذاري در این بافتها کم نموده و همین موضوع باعث بی توجهی و رها شدگی آن در نزد مدیران شهري گردیده است. در این میان محله زیر نهر تراب شهر پارس آباد یکی از بافت های فرسوده اصلی در این شهر می باشد که دارای تراکم بافت و سازه ای بالا و هم چنین تراکم جمعیتی، کیفیت پایین ابنیه، عمر بالای ساختمانها و استفاده از مصالح کم دوام و سایر مسائل کالبدی، اجتماعی – اقتصادی و زیست محیطی به عنوان پرجمعیت ترین محله شهری نمایان گردیده است. این پژوهش با توجه به نوع هدف، از نوع کاربردي و از نظر ماهيت و روش، از نوع تحقيقات توصيفي - تحليلي می باشد که به صورت ترکیبی از مطالعات اسنادی و میدانی اعم از کتابخانه ای، مصاحبه با مقامات محلی، مشاهده و مشاوره محدوده مورد مطالعه جمع آوری شده و در نهایت با استفاده از شاخص های تعیین بافت های فرسوده در محیط نرم افزار ARC GIS تجزیه و تحلیل و در پایان با استفاده از مدل برنامه ریزی استراتژیک(SWOT) به ارائه راهکارها و راهبردهای اجرایی در جهت پیشنهادات اساسی اقدام گردیده است. لذا اهمیت بررسی طرح فوق الذکر نظر به موارد مطروحه مشخص می گردد.