پژوهشی

به‌منظور بررسی اثر پیش¬تیمار بذر بر روی برخی خصوصیات بیوشیمیایی ماریتیغال آزمایشی به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی در آزمایشگاه دانشکده علوم کشاورزی دانشگاه محقق اردبیلی در سال 1392 اجرا شد. فاکتورهای آزمایشی شامل پیش¬تیمار بذر با نیترات پتاسیم (5/1، 3، 5/4 و 6 درصد) و هیدرو¬پرایمینگ (آب مقطر) و پیش¬تیمار با هورمون اسید سالیسیلیک (500، 1000، 1500، 2000 میلی¬گرم بر لیتر) به مدت 12 ساعت و فاکتور دوم فرسودگی در 4 سطح (فرسوده نشده، 48، 96 و 144 ساعت فرسودگی) بود. در این پژوهش صفاتی مانند یکنواختی جوانه¬زنی و زمان لازم برای رسیدن به 50 % جوانه¬زنی، فعالیت آنزیم¬های سوپراکسید دیسموتاز، کاتالاز، پراکسیداز، آسکوربات پراکسیداز، گلوتاتیون رداکتاز، گلوتاتیون پراکسیداز، فنیل¬آلانین آمونیالیاز و میزان قند محلول، پروتئین، عناصر سدیم، پتاسیم، کلسیم و نسبت سدیم به پتاسیم در دو مرحله اندازه¬گیری شد. نتایج نشان داد که فرسودگی موجب کاهش یکنواختی جوانه¬زنی و افزایش زمان لازم برای رسیدن به 50% جوانه¬زنی و همچنین، کاهش فعالیت آنزیم¬های سوپراکسید دیسموتاز، کاتالاز، پراکسیداز، آسکوربات پراکسیداز، گلوتاتیون پراکسیداز، گلوتاتیون رداکتاز و میزان قند محلول، میزان پروتئین و عناصر و افزایش فعالیت و فنیل¬آلانین آمونیالیاز هم در آغاز جوانه¬زنی و هم در مرحله رشد گیاهچه¬ها شد. پیش¬تیمار موجب کاهش تأثیرات فرسودگی شد. در بین غلظت¬های مختلف نیترات پتاسیم و اسید سالیسیلیک استفاده شده، نیترات پتاسیم 3% و اسید سالیسیلیک 1000 میلی¬گرم بر لیتر بیشترین تاثیر را نشان دادند. همچنین، نتایج همبستگی و مدل‌های رگرسیونی نشان داد که فعالیت کاتالاز ، پراکسیداز و گلوتاتیون رداکتاز و میزان پتاسیم بالاترین همبستگی و بیشترین سهم را در پیش¬بینی یکنواختی جوانه¬زنی و زمان لازم برای 50% جوانه¬زنی دارند. به طورکلی می¬توان گفت که غلظت¬های بهینه نیترات پتاسیم و اسید سالیسیلیک می¬توانند با تاثیر گذاشتن بیشتر بر فعالیت پراکسیداز، گلوتاتیون رداکتاز می¬توانند از تأثیرات فرسودگی کاسته و موجب بهبود یکنواختی و متوسط زمان جوانه¬زنی گردند.