تاثير روشهاي تغذيه گياه (شيميايي ، تلفيقي و ارگانيك) بر عملكرد سر شاخه گلدار و اسانس گياه داروئي

به منظور بررسي روشهاي مختلف حاصلخیز نمودن خاک و تاثیر آن بر اکوسیستم زراعی، تحقیقی در سال هاي زراعی 89-1386، در ایستگاه تحقیقاتی شهید فزوه وابسته به مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی اصفهان انجام شد. در این تحقیق از گیاه داروئی آویشن دنایی استفاده شد. تيمارهاي مورد بررسي شامل نسبتهای مختلفی از کودهای شیمیایی NPK، مورد استفاده در سیستمهای زراعی رایج و مبتنی بر روش تغذیه شیمیایی، نسبتهای مختلفی از کود دامی، مورد استفاده در سیستمهای زراعی پایدار و مبتنی بر روش ارگانیک و نیز ترکیبی از نسبتهای مختلف از کودهای دامی و شیمیایی، مورد استفاده در روشهای تغذیه تلفیقی گیاه در مقایسه با تیمار شاهد بود. این تحقیق به صورت کرت هاي يکبار خرد شده در زمان (چين) و در قالب طرح بلوك هاي كامل تصادفي با 3 تكرار آزمون و به اجرا در آمد. طبق نتایج حاصل از سالهای آزمایش مشخص شد که در روش تغذیه شیمیایی، بالاترین میزان عملکرد خشک اندام هوایی و عملکرد اسانس مربوط به تیمار " 150=N، 100=K و 100=P کیلوگرم در هکتار " و به ترتیب معادل 66/1201 و 88/31 کیلوگرم در هکتار بود. بالاترین میزان آن در روش تغذیه تلفیقی مربوط به تیمار " مخلوط 35 تن کود دامی به همراه 40=N، 32=K و 32=P کیلوگرم در هکتار " و به ترتیب معادل 90/1704 و 30/52 کیلوگرم در هکتار بدست آمد که با سایرین اختلاف معنی دار نشان داد. در روش تغذیه ارگانیک نیز بیشترین عملکرد خشک اندام هوایی مربوط به تیمار " 35 تن کود دامی در هکتار" و معادل 30/1416 کیلوگرم در هکتار و بیشترین عملکرد اسانس مربوط به تیمار " 25 تن در هکتار کود دامی" و معادل 19/36 بدست آمد. بر این اساس عملکرد اندام هوایی و عملکرد اسانس در روشهای تغذیه شیمیایی خالص به ترتیب 59/52 و 30/60 درصد، در روش تلفیقی به ترتیب 49/116 و 81/162 درصد و در روش ارگانیک به ترتیب 84/79 و 85/81 درصد افزایش نسبت به شاهد نشان داد. همچنین نتایج نشان داد که در آویشن دنایی چین اول بیشترین عملکرد خشک اندام هوایی و عملکرد اسانس را دارا بود. در اسانس آویشن ترکیبهای عمده شامل تیمول، کارواکرول، ای کاریوفیلن، بورنئول، پاراسیمن، 1و8 سینئول و متیل کارواکرول بودند. در این میان تیمول بعنوان مهمترین ترکیب به میزان کمتری تحت تاثیر تیمارهای حاصلخیزی خاک قرار گرفت و اکثر تیمارهای مورد بررسی تفاوت معنی داری از نظر این ترکیب نشان ندادند. همچنين تيمارهاي چین و سال نيز بر روي اين ترکيب معني دار نبود. نتایج حاصل نشان داد که در روش تلفیقی با استفاده از کود دامی و حذف تدریجی کودهای شیمیایی بر عملکرد افزوده گردید و در مجموع تیمار تلفیقی " مخلوط 35 تن کود دامی به همراه 40=N، 32=K و 32=P کیلوگرم در هکتار " بیشترین عملکرد خشک اندام هوایی، عملکرد اسانس و درصد اسانس را به خود اختصاص داد. با توجه به مجموعه نتایج به دست آمده، میزان عملکرد های کمی و کیفی گياه در اکوسیستم زراعی در روش تغذیه تلفیقی نسبت به سایر روشها بهتر بود. بنابراین می توان اظهار داشت که استفاده از روشهای تغذیه تلفیقی در گیاه گامی مناسب به سمت کشاورزی پایدار می باشد.