بکارگیری روش چند مولفه ای تحلیل پوششی داده ها جهت رتبه بندی کارایی شرکت های داروئی پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران

امروزه ارزیابی و بررسی عملکرد بخش های مختلف اقتصادی از جمله مسائل بسیار مهمی است که توجه بسیاری از محققان را به خود جلب نموده و خصوصا با مطرح شدن مباحثی همچون تمرکز زدایی و افزایش مسئولیت پذیری مدیران اجرایی بخش های مختلف و همچنین بحث بهینه سازی منابع موجود، سازمان های مختلف را بر آن داشته که به بررسی عملکرد واحدهای تحت سرپرستی خود بپردازند. در همین راستا شرکتی نیز از این قاعده مستثنی نبوده و بایستی سازمانها به ارزیابی و بررسی عملکرد نواحی مختلف خود بپردازند. هدف اصلی پژوهش حاضر" رتبه بندی شرکت های دارویی پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران " می باشد. تحقيق حاضر بر مبناي هدف، از نوع تحقيقات تحلیلی- پیمایشی است. همچنين در این پژوهش سعي در شناسایي عوامل مالی موثر بر کارایی شرکت های مورد مطالعه داشته و علت ها مورد بررسي قرار گرفت. بنابراین به طور کلی روش پژوهش در این پژوهش از نظر هدف کاربردی، از حیث روش تحلیلی- همبستگی خواهد بود. برای توصیف شاخص های اطلاعات گردآوری شده از آمار توصیفی و برای پاسخ به سوالات پژوهش از روش تحلیل پوششی داده ها (جهت رتبه بندی شرکت ها مبتنی بر کارایی شان) و آماراستنباطی استفاده شده است. همچنين ازنرم افزارهای آماری بهینه سازی براي محاسبات، تحليل داده های جمع آوري شده، با ترسیم نمودارها و جداول بهره گرفته شده است. دوره زمانی مورد مطالعه سال‌های 1388- 1394 می باشد. در این پژوهش شرکت‌های دارویی مورد مطالعه به دو خوشه تقسیم شده است که شرکت‌های کیمیدارو، فارابی، کارخانجات دارو پخش، جابر بن حیان، زهراوی، اکسیر و تهران شیمی در خوشه یک و شرکت‌های لابراتورهای رازک، فراورده های تزریقی ایران، شیمی تولیدی دارو پخش، سینا دارو، داروسازی کوثر، مواد اولیه دارو پخش، پارس دارو، داملران رازک، روز دارو، دارو سازی دکتر عبیدی، امین، اسوه، تهران دارو، ایران دارو، تولیدی بهداشتی لقمان، ابوریحان، البرز دارو در خوشه دو قرار گرفتند که میانگین دارایی شرکت‌های موجود در خوشه‌ی یک 968041 بدست آمد که این مقدار برای شرکت‌های خوشه دو، برابر 365820 بدست آمد و میانگین فروش برای خوشه یک برابر 731008 و برای شرکت‌های مربوط به خوشه دو برابر 279274 می‌باشد و متوسط حقوق صاحبان سهام برای شرکت‌های مربوط به خوشه یک برابر 326127 و برای خوشه دو این مقدار برابر 141059 بوده و متوسط موجودی کالا در شرکت‌های مربوط به خوشه یک برابر 189272 در صورتی که برای شرکت‌های مربوط به خوشه دو برابر 81430 می‌باشد و متوسط سود خالص برای خوشه یک برابر 150063 و برای خوشه دو 67243 می‌باشد و متوسط سود ناخالص برای شرکت‌های مربوط به خوشه یک 231509 و برای خوشه دو، برابر 94592 می‌باشد با توجه به میانگین آماره های توصیفی شرکت‌ها مشخص می‌شود که شرکت‌های مربوط به خوشه یک در بازار بورس در سطح بهتری از شرکت‌های مربوط به خوشه دو قرار دارند.