فروشگاه محصولات کتابخوانی و کتابخانه‌ای پروانه پستچی
سمیه مردمی
چكيده
طرح حاضر یکی از راه‌های کسب و کار با استفاده از ایده‌های خلاقانه و هنرمندانه کتابداران در جذب مخاطب به مطالعه است که خود به نوعی افراد با سلیقه‌های متفاوت را به سمت کتابخوانی و حتی حضور در کتابخانه‌ها فراهم می‌آورد. از سویی دیگر از لحاظ بازاریابی، منبع کسب درامد برای کتابداران ایده‌پرداز می‌شود.
فروشگاه محصولات کتابخوانی و کتابخانه‌ای ، ارایه‌دهنده دست‌سازه‌های هنری در حوزه کتاب، قصد دارد با ایجاد یک بستر مناسب برای افراد خلاق به محقق شدن این اهداف که همانا ایجاد فضای کسب و کار موفق و به نوعی متفاوت به رونق کتابخوانی در کتابخانه‌های عمومی یاری رساند.
واژههای کلیدی: کتابخانه‌های عمومی، فروشگاه محصولات کتابخوانی و کتابخانه‌ای ، کسب و کار موفق، ایده‌های خلاقانه
مقدمه
گاهی ما فکر می‌کنیم افراد خلاق انسان‌های استثنایی هستند یا این که ما هیچ قدرت خلاقیتی نداریم که بخواهیم پرورش دهیم در حالی که بیشتر متخصصین بر این عقیده هستند که هر کس دارای یک سری خلاقیت‌ها است.
یافتن ایده خوب سخت‌ترین راه در راه‌اندازی یک کسب و کار موفق و پردرآمد است. استفاده از روش‌های نوین و خلاقانه می‌تواند در حفظ کاربران فعلی و جذب کاربران جدید کمک کند. بنابراین نوآورانه بودن به معنای عرضه محصولات، فرآیندها، روش‌های سازماندهی یا مواد اولیه جدید به بازار کتابداری است. بازاریابی رضایتمندی مشتری از طریق تهیه محصولات و خدمات مورد نیاز وی جلب می‌شود.
از خصوصیات یک بازار پر رقابت، سرعت عمل در ارایه کالا به بازار است. این امر بویژه در حوزه اطلاع‌رسانی، از دیر باز اهمیت داشته است. کتابخانه‌ها باید علاوه بر دقت در ارایه خدمات، به به نیازهای جدید کاربران خود نیز بها بدهند. در این طرح که با هدف ایجاد کسب و کار در محیط کتابخانه‌های عمومی مطرح گردیده است سعی در استفاده از ابتکار و نوآوری‌های کتابداران هنرمند و خوش‌ذوق در بروز خلاقیت‌هایشان به عنوان روشی متفاوت در افزایش میزان مراجعه مخاطبان به کتابخانه و ایجاد مشاغلی به صورت آزادکاری برای کتابداران جویای کار است.
بیان مساله و ضرورت آن
زمانی که یک کسب و کار اینترنتی راه‌اندازی می‌شود ابتدا باید به نیاز افراد استفاده‌کننده از آن ایده توجه داشت. اگر مخاطبان ایده؛ کتابدارن، کتابخانه‌ها و کتابخوان‌ها هستند باید به نیازها و علایق این جامعه مشخص توجه شود. شناخت هر يك از مشتريان براي تولیدکننده محصول از جنبه‌هاي زير اهميت دارد:
1- آگاهي از روحيات و خواسته‌هاي شخصي مشتري
2- آگاهي از فرصت‌هايي كه مشتري مي‌تواند در آينده براي تولیدکننده ايجاد كند.
ایده مهم است، ولی از همه مهتر اجرای آن اهمیت دارد. از سویی باید به این نکته نیز توجه داشت که همیشه یک ایده صرفا به دلیل نیاز مشتری خلق نمی‌شود، در مواردی الهام گرفتن و ایده‌پردازی از کارهای مشابه و موفقیت‌های افراد دیگر و ایجاد ترکیبی از آنها در خلق ایده‌های جدید موثرتر خواهد بود.
فرصت چیزی جز یک روش بهتر برای ارایه خدمات و رفع نیازهای جامعه بشری نیست. زندگی خدمت است، کسی پیشرفت می‌کند که به همنوعان خود کمی بیشتر یا بهتر خدمت کند.
بیان مبانی نظری تجربه
با توجه به رقابتی شدن دریافت خدمات از طریق شبکه‌های اجتماعی و اینترنت (Giesecke & McNeil, 2010)، کتابخانه‌ها نیز لزوم حضور در عرصه رقابتی را متوجه شده و در تمامی جنبه‌های خدمات‌رسانی کتابداری و اطلاع‌رسانی نقشی چشمگیر ایفا می‌کنند. از این رو می‌توان نقش کتابخانه‌ها را به عنوان مراکز اطلاع‌رسانی که افرادی کارآفرین و خلاق پرورش می‌دهند و می‌توانند در عرصه شناسایی فرصت‌های کارآفرینی تاثیرگذار باشند، برشمرد. کارآفرینی عامل اصلی ایجاد خلاقیت و نوآوری در سازمان‌های امروزی است (Sarri, Bakouros & Petridou, 2010). سازمان‌های مختلف همچون کتابخانه‌ها به بسط و تقویت روحیه کارآفرینی، آموزش در قالب تدوین استراتژی و برنامه‌های عملی می‌پردازند، تا فضا را برای فرصت‌های کارآفرینی فرآهم آورند.
فرایند اجرا
در این طرح با ارایه محصولات جانبی و تزیینات کتابخانه‌ای به خوانندگان با تهیه و تولید محصولاتی همچون کاور کتاب، نشانه کتاب، شعار "کتاب حق زندگی دارد" را در ذهن خوانندگان پررنگتر می‌سازد. از این رو از هنر و ابتکار کتابداران خلاق در این زمینه استفاده شد.
نتیجه گیری
اجرای این‌گونه طرح‌ها و استفاده از نتایج آن در طراحی خدمات نوین کتابخانه‌ای مستلزم داشتن یک طرح بازاریابی منسجم و کامل است. این برنامه باید توسط یک تیم متخصص و آگاه از خدمات کتابخانه‌ها و اصول بازاریابی تهیه شود و در اختیار کلیه کارکنان و دست اندرکاران کتابخانه قرار گیرد تا آنها بتوانند خود را با چشم‌انداز وسیع خدمات کتابخانه هماهنگ سازند. چنین برنامه‌ای باید کلیه مسایل موجود در عرصه بازاریابی خدمات کتابخانه را پوشش دهد. این مسایل عبارتند از:
ارایه ایده‌های نو
انتخاب طرح‌ها توسط مخاطبان، مشتریان و کاربران
ورود محصولات طراحی شذه به بازار
اولین اهدف در این طرح همانگونه که قبلا نیز به آن اشاره شد، ارایه خدمات برای رضایت مشتری و در درجه دوم سودآوری و کسب درآمد است. مطمنا اگر شخصی به ارایه خدمات در کسب و کار خود عقیده داشته باشد، نیازی ندارد نگران سودآوری کارش باشد. به طور قطع به پولش خواهد رسید. راه‌اندازی کسب و کار خدماتی و ایده خدمات‌رسانی در کسب و کار، بالاترین تضمین موفقیتی است که شخصی می‌تواند داشته باشد. این عملکرد نه تنها باعث توسعه بخش‌های مختلف و جدید در کتابخانه‌های عمومی خواهد شد، بلکه به اشتغالزایی کتابداران و دانشجویان با ایجاد بازار شغلی جدید می‌گردد.
ارائه پیشنهادات تکمیلی و راهکارها
تحقیق در مورد بازار هدف و بخش‌های مختلف آن برای آگاهی از نیازهای متنوع مشتریان کتابخانه‌ها الزامی است.در این راستا، باید به نظرها و تجربیات کتابداران کتابخانه‌های عمومی که همیشه با مراجعین مختلف در ارتباط هستند، توجه شود.
کتابخانه با بهره‌گیری از اصول بازاریابی اهداف خود را می‌شناسد، با کاربران مورد نظر و نیازهای آنها آشنا می‌شود و بر اساس این شناخت به توسعه محصولات و خدمات خود می‌پردازد. هنگامی که جامعه نیازهای اطلاعاتی خود را به کتابخانه ارایه می‌کند، بر عهده کتابخانه است که با بهره‌گیری از منابع موجود، این نیازها را رفع کند.
کتابخانه‌ها، کتابداران و اشخاص خلاق در این حوزه، باید با کنکاش در نیازهای جدید، کاربران، خدمات خویش را بر اساس آن پایه‌ریزی نمایند. می‌توان با بهره‌گیری از روش‌ها و فنون بازاریابی به کمک تبلیغات شرکت‌های پیشرو در این زمینه به این هدف دست یافت.
فهرست منابع
Giesecke, J. & McNeil, B. (2010). Fundamentals of Library Supervision. second edition. Chicago: ALA
Sarri, K. K., Bakouros, I. L., & Petridou, E. (2010). Entrepreneur training for creativity and innovation. Journal of European Industrial Training, 34(3), 270-288.
از آنجایی که موضوع کارآفرینی یکی از مباحث روز کتابداری و توجه به آن از وظایف اصلی کتابداران است، تصمیم به راه اندازی صفحه اینترنتی با عنوان «فروشگاه تزیینات کتابخانه ای» گرفته شد. در این فروشگاه نشانه کتاب، پوشش محافظ کتاب و... با توجه به سلیقه مشتریان ارایه می گردد. از شما دعوت می شود تا از صفحه اینیستاگرام به آدرس⬇
@postman_butterfly
دیدن فرمایید.
با تشکر