راننده خوب چه كسي است
راننده خوب كسي است كه در هر شرايطي اعم از وضعيت ناايمن جاده ويا خيابان شرايط بدجوي وضعيت اتومبيل و بيتوجهي رانندگان ديگري طوري رانندگي نمايند كه موجباتي براي تصادف بوجود نياورد.
اگر ميخواهيد رانندگي كنيد سؤالات زير را از خود بكنيد:
آيا
1-هوشيار هستم.
2-ناراحتي جسمي رواني ندارم.
3-در حالتي هستم كه وظايف رانندگي را به خوبي انجام دهم.
4-تمركز افكار دارم.
در غير اينصورت از رانندگي اجتناب نماييد.
بازديدهاي ايمني هنگام رانندگي
كليه رانندگان شركت موظفند هر روز قبل از سوار شدن به اتومبيل خود بازديدهاي زير را به عمل درآورند.
1-بازديد لاستيكها ( كم بادب و پنچر بودن)
2-چراغها
3-بنزين، روغن و آب
4-شيشهشوي
5-برف پاك كن
6-تميز بودن شيشهها
7-چراغهاي راهنما
8-بوق
9-تميز بودن آيينهها
10-كاركردن دينام
11-ترمزدستي
پس از نشستن روي صندلي اتومبيل بازديدهاي زير را انجام داده و نكات ايمني آنرا بخاطر داشته باشيد.
1-ترمز: در اولين حركت ترمز را امتحان نماييد.
2-فرمان: فرمان را از نقطه نظر آزاد بودن و يا سفت بودن امتحان نماييد.
3-زاويه دستها روي فرمان: دستهاي خود را به حالت ساعت 10/10 دقيقه روي فرمان قرار دهيد. زيرا در اين صورت تسلط بيشتري خواهيد داشت.
4-آيينهها: چشم سوم راننده هستند بمنظور حداكثر استفاده از ديد آنها را تنظيم نماييد.
5-تنظيم صندلي: بمنظور راحتي و تسلط بيشتر هنگام رانندگي صندلي خود را تنظيم نماييد.
رانندگي ايمن
اكنون گه بازديدهاي خود را انجام دادهايد ميخواهيد به رانندگي بپردازيد نكات ضروري زير را فراگيريد.
1-از منتهي اليه سمت راست خود برانيد رانندگي وسط جاده ويا خيابان خطرناك است.
2-در جادهها و خيابانهاي فرعي هنگام رسيدن به جهار راهها حتماً توقف كامل نماييد.
3-در گردش به راست يا چپ از چراغ راهنما استفاده نماييد.
در صورت خراب بودن تا رسيدن به تعميرگاه از دست براي علامت دادن استفاده نماييد.
4-سرعت
بخاطر داشته باشيد هميشه با سرعت مطمئنه حركت كنيد زيرا هرچه به سرعت مطمئنه نزديك شويد زمان واكنش بشما كمك ميكند كه حادثه نداشته باشيد.(70 -80 )كيلومتر
5-زمان واكنش
زمان واكنش افراد با يكديگر متفاوت است و بستگي به وضع جسماني و روحي افراد دارد در شرايط عادي زمان واكنش انسان در حدود 7/0 ثانيه ميباشد، اگر با سرعت 50 كيلومتر در ساعت رانندگي كنيد قبل از اينكه پا را روي پدال ترمز فشار دهيد 10 متر را تا زمان واكنش طي خواهيد كرد.
6- در محلهائيكهبا تابلو (ايست ) مشخص گرديده است حتماً متوقف شويد اگر ديد شما سر چهار راهها محدود است بهتر است به آرامي و با احتياط حركت كنيد تا جائيكه ديد شما كامل گردد.
7-گردش به چپ
هميشه گردش به چپ را به احتياط انجام دهيد زيرا اين گردش اغلب منجر به تصادف شده است براي اينكار بهتر است موارد زير را انجام دهيد.
الف- به آيينه نگاه كردن و اتومبيل را در منتهي اليه سمت چپ بطوريكه چرخهاي جلو نزديك محل خطكشي باشند قرر دهيد.
ب - در راههاي باريك كوشش كنيد از خط وسط تجاوز نكنيد.
ج - قصدخود را براي گردش به چپ با دادن علامت (چراغ راهنما و يا دست) به راننده روبرو و پشت سر اطلاع دهيد.
8- سبقت گرفتن
در صورتيكه قصد سبقت گرفتن داريد دستورالعملهاي زير را بكار ببنديد.
الف - به آيئنه نگاه كنيد تا از وسائط نقليه پشت سر اطمينمان حاصل كنيد.
ب - ديد كامل از جلو داشته باشيد.(ديد مطمئنه)
ج - با زدن بوق در روز و با زدن چراغ در شب راننده جلوئي را خبر دهيد.
9-دور زدن
هنگام دور زدن به منتهي اليه دست راست رفته و توقف كنيد و پس از اطمينان از سمت عقب و جلو عبور ماشين و افراد پياده مخصوصاً موتور سيكلت را كامل كنترل و سپس دور بزنيد.
10-پارك كردن
الف - هرگز دوبله پارك نكنيد حتي براي لحظاتي كوتاه.
ب - اتومبيل خود را طوري پارك كنيد كه در جلو و عقب اتومبيل شما فضاي كافي وجود داشته باشد.
ج - هنگام خروج از پارك مواظب اتومبيلهائي كه از جلو و عقب شما ميآيند باشيد.
د - در مناطق ممنوعه به هيچ عنوان پارك نكنيد.
ه - در محل عبور عابرين پياده پارك نكنيد
11-هنگام عبور ماشينهاي آتشنشاني و آمبولانس بلافاصله به منتهي اليه سمت راست خود پارك نمائيد.
12-قدرت ديد و بينايي
الف - اگر براي ديدن و تشخيص احتياج به عينك داريد هنگام رانندگي حتماً از آن استفاده نمائيد.
ب - هنگام رانندگي به دورترين نقطه مسير خود نگاه كنيد تا بتوانيد در مركز خط مسير خود عبور كنيد.
ج - تصوير بزرگ وكاملي از مسير خود را كه شامل پياده روههاي دو طرف و ساختمانهاي اطراف است در نظر بگيريد.
د - از خيره شدن به يك جسم پرهيز نمائيد.
ه - هنگام ورود به تقاطع اول سمت چپ سپس به راست نگاه كنيد اين حركت بايد هر5 ثانيه يكبار انجام شود.
در شب
واضح است كه رانندگي در شب بمراتب مشكلتر از روز است. تاريك بودن هوا استفاده از چراغها، آسفالت خيابانها، خطاي چشم، بارندگي شبانه، انعكاس نور خيابان عدم ديد كافي همگي عواملي هستند كه رانندگي را مشكلتر نموده و نتيجتا احتياطً بيشتري را موجب ميشود.
آمار تصادفات نشان ميدهد كه اغلب تصادفات بين ساعتهاي 5 تا 8 بعد از ظهر بوقوع پيوسته است. متخصصان ايمني ترافيك ميگويند كه وقتي غروب ميشود يا روشنائي روز به تاريكي ميرود بدترين زمان رانندگي است. در اين زمان نور چراغها بيتاثير است و نورطبيعي نيز بياثر و رفت و آمد نيز مزيد بر علت. در شب راننده بايد براي تشخيص به نور چراغهاي اتومبيل خود و نور چراغهاي اتومبيلهاي ديگر و يا چراغهاي راه متكي باشد. چراغهاي بالا و پر نور اتومبيل بايد اجسام را تا 150 متري و چراغهاي پائين تا حدود35 متري روشن كنند. بياد داشته باشيد كه چراغها بتدريج و در طي زمان نور خود را از دست داده و يا تنظيم آنها بهم ميخورد، هميشه شيشه چراغها را تميز نگه داريد و هر چند وقت يكبار چراغها را تنظيم نمائيد.
هنگام برخورد با اتومبيلي كه از روبرو ميبايد با نور پائين حركت كنند. در چنين مواقعي اگر طرف مقابل با نور بالا حركت ميكند از سرعت خود بكاهيد و به منتهي اليه دست راست برويد تا از نور شديد در امان باشيد. بياد داشته باشيد كه در شب عابرين پياده خطر مسلم هستند هنگاميكه در خياباني نور كافي نباشد تشخيص افراد پياده مشكل است و بخصوص اگر آنها لباس تيره پوشيده باشند و برعكس اگر نور شديد باشد باز خطرناك ميباشد سرعت كم و هوشياري مداوم لازمه رانندگي بيخطر در شب است.
اقدامات ايمني در شب
1-هنگام شب حدود 15 كيلومتر سرعت خود را تقليل دهيد از كشش و توقف اطلاع داشته و سعي كنيد سرعتتان از برد نور چراغ افزايش نيابد.
2-همانطوريكه قدرت بينايي در شب كم ميشود ديد ديگران نيز محدودتر است در موقع توقف و پاركينگ سعي كنيد از مسير و راه عبور اتومبيلها خارج باشيد.
3-عابران مشكل مهمي بشمار ميروند هوشيار باشيد و برانيد گه حق تقدم با آنها است.
4-با اتومبيل جلوئي فاصله بيشتري را رعايت كردن و متوجه علائم آن باشيد.
5-در مورد برخورد به اتومبيل مقابل حتماً از نور پائين استفاده نمائيد.
6-با كوچكترين احساس خستگي و خوابآلودگي از راننده ديگري استفاده نمائيد يا از ماشين پائين آمده و براي مدتي به استنشاق هواي آزاد بپردازد.
7-چراغهاي داخل اتومبيل را روشن نگذاريد.
پيشگيري از حوادث هنگام خطر
فرض كنيد در يك شاهراه رانندگي ميكنيد و يكمرتبه متوجه ميشويد اتومبيلي از روبرو از مسير خود منحرف و بسرعت بطرف شما ميآيد، آيا ميدانيد چه كنيد؟
- آيا اقدام شما صحيح است يا غلط.
- آيا دستپاچه ميشويد يا خونسردي خود را حفظ ميكنيد. واضح است تا با خطر روبرو نشويد نميدانيد چه خواهيد كرد علاوه برآن خطرهاي حقيقي را نيز نميتوانيد تمرين كنيد پس چه كار بايد كرد؟
بهتر است در خود مهارتي را به وجود آوريد تا بتوانيد قبل از هر حادثهاي قدرت تفكر و دفاع را در ضمير خود بوجود آوريد.
شرايط خطرناك هر لحظه ممكن است براي شما بوقوع بپيوندد پس بهتر است اقدام دفاعي را براي هر يك از آنها بخاطر بسپاريد.
1-اگر ترمز ماشين از كار افتاد
با سرعت رانندگي ميكنيد و با خطر مواجه ميشويد، پا را روي پدال ترمز فشار ميدهيد، اما ترمز كار نميكند در اين صورت چه كار ميكنيد، دستپاچه ميشويد؟ يا به آرامي تصميم صحيح اتخاذ مينمائيد؟ كداميك؟
الف - در صورتيكه با چنين وضعيتي دچار شديد با خونسردي كامل ماشين را در دندهاي سنگينتر قرار داده و به تدريج به دنده يك برسانيد و در همان حال از ترمز دستي نيز استفاده نمائيد.
ب - در راههاي كوهستاني سر پيچها و سرازيريها خطر جديتر است از برآمدگيها، اجسام ثابت كناره جاده، تل خاك يا برف، نرده و حتي ماشينهاي پارك شده كنار جاده اجسامي هستند كه اگر به پهلو به آنها برخورد نمائيد اتومبيل را متوقف ميكند، بديهي است كه بايد از دندهها و ترمزدستي استفاده شود.
توجه كنيد كه در اينصورت اتومبيل شما ممكن است آسيب فراوان ببيند اما خطرناكتر از آن نيست كه از توي دره سر درآوريد.
اگر پا روي پدال ترمز فشار داديد و پدال سفت بود و ترمز نگرفت بلافاصله پا را برداشته و دوباره اين كار را انجام دهيد(تكرار نمائيد)
2-لغزيدن واز كنترل خارج شدن
فرمان دادن سريع، تغيير مسيرها، ترمز شديد مخصوصاً در مواقع بارندگي و يخبندان باعث ميشود كه اتومبيل از كنترل خارج شده و مانند سرسره به يك طرف با حالتي خطرناك حركت كند.
الف- اگر قسمت عقب اتومبيل ميلغزد فوراً پاي خود را از پدال گاز برداريد اولين عكسالعمل معمولي شما آن است كه مقابل جهتي كه اتومبيل ميلغزد فرمان بدهيد چنين كاري خطرناك است، شما با اين عمل به تصادف و خطر نزديك ميشويد. عمل صحيح آن است كه فرمان را به همان طرفي كه اتومبيل ميلغزد بچرخانيد ولي احتياط را از دست ندهيد.
ب-هنگام لغزيدن ترمز نگيريد.
ج - ميتوانيد با در نظر گرفتن شرايط با فشاردادن و آزادكردن مقطع به ترمز از سرعت خود بكاهد.
3-اگر پدال گازگير كرد
الف - دستپاچه نشويد- اگر در اتوبانها يا جادههاي خارج از شهر هستيد كه خلوت بوده و فرصت كافي نداريد، ميتوانيد پدال را با نوك كفشتان آزاد كنيد و يا اينكه از ساير سرنشينان كمك بگيريد.
ب - در هنگام رانندگي هرگز براي رفعگير پدال به پائين خم نشويد.
ج - بهترين راه خاموش كردن موتور است (مواظب باشيد كه در اتومبيلهائيكه به فرمان و ترمز هيدروليك مجهزند اگر موتور از كار بيفتد فرمان دادن و ترمز كردن مشكلتر ميشود.)
د - ميتوانيد دنده را آزاد كرده و كلاج گرفته و سپس ترمز كنيد.
(گرفتن كلاج بدين منظور است كه اگر موتور ماشين شما بدون بار دور زياد كار كند ممكن است به قطعات ماشين آسيب برساند.)
4-اگر چراغ پرنور اتومبيل شما ناگهان خاموش شود
الف - بلافاصله يك عمل انجام دهيد: بدون تغيير جهت دادن فرمان فوراً ترمز بگيريد توجه كنيد كه ترمز شديد باعث سرخوردن نشود. سعي كنيد با تصويري كه از جاده در مغزتان داريد منتهي اليه راست جاده برويد.
ب - بلافاصله بعد از توقف با هر وسيلهاي كه در دسترس داريد (روشن كردن آتش چراغهاي دستي) رانندگان ديگر را مطلع نمائيد.
ج - سر باطري و فيوزها را آزمايش نمائيد احتمالاً نقص از آنهاست.
5-اگر لاستيك اتومبيل شما دفعتاً پاره شد
الف - فرمان اتومبيل را محكم در دست خود نگه داريد، اگر لاستيك جلو باشد در ماشين كشش زيادي بطرف لاستيك پاره بوجود ميآيد، پاره شدن لاستيك عقب باعث حركت قسمت عقب اتومبيل به چپ و راست ميشود.
ب - از گرفتن ترمز شديد خودداري نمائيد. به آرامي ترمز بگيريد. ترمز گرفتن ناگهاني باعث ميشود كه اتومبيل از كنترل خارج شده و دور خود بچرخد.
6-باز شدن ناگهاني درب پوششي موتور
به آرامي ترمز بگيريد. براي ديدن از كنارهآهاي شيشه و گاه از زير درب پوششي ميتوانيد تا توقف كامل استفاده نمائيد.
7-اگر اتومبيل شما آتش گرفت
الف- هميشه يك عدد خاموش كنندهي دستي كوچك 500 ميلي ليتر يا 1 ليتري از نوع هيدروكربورهاي هالوژني و يا پودري داخل ماشين داشته باشيد تا در صورت وقوع آتشسوزي به ماشين شما خسارت كمتري وارد آيد.
ب- آتشسوزي اتومبيل بيشتر در اثر اتصالي و نقص فني در سيستم برق است. بدون داشتن ابزار نميتوانيد بست واتصال باطريها را قطع نمائيد. از دسته جك خود كه معمولاً در صندوق عقب داريد استفاده نموده و سيمهايي را كه در حال سوختن هستند جدا كنيد. مسلماً خرج سيمكشي مجدد از خسارت كلي ماشين كمتر است. سيمهاي مشتعل را با دست نگيريد چون داغ بوده و دست شما را ميسوزاند. بهتر است از پارچه كلفت يا دستكش استفاده نمائيد.
ج - در صورت نداشتن خاموش كننده دستي از هر و سيله ديگري كه بتواند به شما در خاموش كردن آتش كمك كند استفاده نمائيد. شن و ماسه كنار جاده، پارچهآهاي مرطوب و……..
ايمني و رابطهي آن با سرعت
آيا ميدانيد كه:
- ايمن بودن از خطر تصادف بتناسب سرعت به عوامل زير دارد:
الف - شرايط عمومي
ب - تمركز حواس و مهارت
ج - وضع مكانيكي اتومبيل
- در سرعت زياد به علت سبقت گرفتنهاي بيحساب، و عدم كنترل اتومبيل ضريب حادثه بيشتر خواهد شد.
- استهلاك اتومبيل بيشتر ميشود، زيرا تعداد ترمزها زيادتر و لاستيك سائي بيشتر خواهد شد.
- هر اندازه سرعت شما بيشتر باشد بهمان نسبت احتياج به تمركز فكر و حواس بيشتري داريد.
- متمركز نمودن فكر و حواس در مدتي طولاني خسته كننده بوده و نتيجتاً قدرت كنترل را كمتر خواهد كرد.
- اگر هنگام سبقت گرفتن اتومبيل جلو سرعتي مساوي سرعت اتومبيل شما دارد جلو زدن از او عمل عاقلانهاي است.
- در نقاط پرجمعيت و مسكوني محدوديت سرعت 50% كيلومتر در نظر گرفته شده است و علت آن است كه عابرين بتوانند سرعت شما را ارزيابي كنند. هرگز با سرعت خود آنها را غافلگير نكنيد.
- در شب ديد شما كم ميشود پس بايد از سرعت خود بكاهيد.
تفاوت كشش ترمز در راه آسفالت خشك يا خيس و يخبندان در صورتيكه لاستيكها، چرخها و ترمزها كاملاً خوب باشند بسيار زياد است جهت متوقف كردن و ترمزكردن به اين جدول توجه كنيد:
|
سرعت كيلومتر در ساعت |
راه آسفالت خشك (متر) |
راه خيس (متر) |
يخبندان (متر) |
|
50 |
15 |
18 |
50 |
|
70 |
25 |
36 |
90 |
|
80 |
40 |
62 |
140 |
|
100 |
60 |
99 |
200 |
رابطه سرعت و ترمز
فاصله و سرعت در ارتباط با ترمز از عوامل مهم رانندگي است شما خودتان ميتوانيد با يك آزمايش ساده ميزان مؤثر بودن ترمزهاي خود را بدانيد. اين جدول رابطه سرعت و فاصله و مؤثر بودن ترمزها را نشان ميدهد. هنگاميكه درصد مؤثر بودن ترمزها به 50 رسيد به خطر نزديك شدهايد. بلافاصله لنت ترمزها را بازديد و تعويض نمائيد.