بررسی تأثیر کسب و کار الکترونیکی بر عملکرد زنجیره تأمین (مطالعه موردی: شرکت¬های کوچک و متوسط (SME) در شیراز)

استفاده از ابزار فناوری اطلاعات به خصوص کسب و کار الکترونیکی اهمیت زیادی در مدیریت زنجیره تأمین کسب و کارهای کوچک و متوسط جهت رقابتی ماندن و رشد پایدار دارد. امروزه، کسب و کار الکترونیکی به بخش جدایی¬ناپذیر بسیاری از فعالیت¬های کسب و کارها تبدیل شده است و برای شرکت¬ها فرصت رشد فراهم می¬آورد. بنابراین، لازم است تأثیر کسب و کار الکترونیکی در اجزای زنجیره تامین و عملکرد آن مورد بررسی قرار گیرد. بیشتر مطالعات انجام شده در رابطه با کاربرد یک یا هر دو جنبه فوق بر راهبردها، ابزارها و تکنیک¬های مدیریت زنجیره تأمین است و تاکنون پژوهش جامعی مبنی بر اندازه¬گیری تأثیر کسب و کار الکترونیکی بر عملکرد زنجیره تأمین انجام نشده است. پژوهش حاضر تلاش می¬کند به بررسی اثر کسب و کار الکترونیکی بر عملکرد زنجیره تأمین شرکت¬های کوچک و متوسط تولید مواد غذایی بپردازد. از بررسی ادبیات، شواهدی مبنی نفوذ کسب و کار الکترونیکی در زنجیره تأمین کسب وکارها استنباط شد. برای جمع¬آوری داده¬ها، پرسشنامه با ترکیب سوألات طراحی شده برگرفته از مدلی که قبلا مورد آزمایش قرار گرفته، توزیع گردید. پرسشنامه¬ها، به طور تصادفی در 169 واحد کسب و کارهای کوچک و متوسط داخل و اطراف شهرستان شیراز توزیع گردید. داده¬های حاصل از گردآوری پرسشنامه مورد بررسی و تجزیه و تحلیل قرار گرفت. برای آزمون ارتباط بین متغیرها از آزمون تحلیل عامل تأییدی و آزمون مقداری t و برای اندازه¬گیری سطح تأثیر کسب و کار الکترونیکی در جنبه¬های مختلف زنجیره تأمین آزمون فریدمن استفاده شد. روش تحلیل عاملی به منظور کاهش تعداد متغیرها به چند عامل مهم مورد استفاده قرار گرفت. پژوهش نشان داد که استفاده از کسب و کار الکترونیکی بر 5 بعد عملکردی زنجیره تأمین اثر معناداری دارد و مؤید این نکته می¬باشد که پیاده¬سازی کسب و کار الکترونیکی در شرکت¬های کوچک و متوسط می¬تواند منشأ ارتقاء عملکرد و قابلیت¬های زنجیره تأمین باشد. همچنین نتایج آزمون فریدمن نشان داد از بین ابعاد کسب و کار الکترونیکی، مزیت استراتژیک دارای بیشترین تأثیر عملکردی بر زنجیره تأمین است.