بررسی القای تکثیر مصنوعی ماهی Schizothorax zarudnyi سیستان با استفاده از هورمون های سنتتیک

ماهی سفیدک سیستان متعلق به خانواده کپورماهیان و در ایران بومی حوضه سیستان می باشد. به دنبال خشکسالی های متوالی در منطقه سیستان و خشک شدن تالاب هامون و در نتیجه از بین رفتن زیستگاه و زمینه تکثیر طبیعی این ماهی و ورود گونه های غیربومی احتمال خطر انقراض نسل آن بوجود آمده است. به همین منظور امکان تکثیر مصنوعی ماهی سفیدک سیستان با استفاده از هورمونهای القایی تکثیر (®ovaprim وhCG) به منظور دستیابی به بیوتکنیک تکثیر مصنوعی و اندازه گیری برخی شاخص های تولیدمثلی در این تحقیق بررسی شد. به همین منظور تعداد 44 قطعه مولد ماده و تعداد 53 قطعه مولد نر به ترتیب با میانگین وزنی 45 ± 1328 و 6/17 ± 632 گرم از بین ماهیان مستعد برای تکثیر که از محیط طبیعی (چاه نیمه های سیستان) صید و در استخرهای پرورشی مرکز تکثیر ماهیان بومی زهک نگهداری می شدند، انتخاب و بطور تصادفی در 5 گروه تیماری تقسیم شدند. گروههای تیماری شامل: 1- مولدین دریافت کننده هورمون ovaprim که در چهار مرحله به ترتیب با دوزهای 2/0، 5/0، 5/0 و 3/0 میلی لیتر به ازای هر کیلوگرم وزن ماهی ماده با فواصل زمانی 24 ساعت (فاصله تزریق سوم و چهارم 12 ساعت) و مولدین نر همزمان با تزریق مرحله دوم ماده ها به میزان 3/0 میلی لیتر به ازای هر کیلوگرم وزن بدن تزریق شدند، 2- مولدین دریافت کننده ترکیبی از هورمون های ovaprim و hCG در سه مرحله به ترتیب با دوزهای 2/0 ،5/0 و 5/0 میلی لیتر و 1000، 2000 و 2000 واحد بین المللی (I.U.) به ازای هر کیلوگرم وزن بدن ماهی ماده که با فواصل زمانی 24 ساعت و مولدین نر همزمان با تزریق مرحله دوم ماده ها به میزان 3/0 میلی لیتر ovaprim و1500 واحد hCGبه ازای هر کیلوگرم وزن بدن تزریق شدند، 3- مولدین دریافت کننده ترکیبی از هورمون های ovaprim و hCG در چهار مرحله به ترتیب با دوزهای 2/0، 5/0، 5/0، 3/0 میلی لیتر و 200 ، 400، 400 و300 واحد به ازای هر کیلوگرم وزن ماهی ماده با فواصل زمانی 24 ساعت تزریق گردیدند. مولدین نر همزمان با تزریق مرحله دوم ماده ها به میزان 3/0 میلی لیتر ovaprim و200 واحد hCG به ازای هر کیلوگرم وزن بدن تزریق شدند، 4- مولدین دریافت کننده هورمون hCG در سه مرحله به ترتیب با دوزهای 400، 800 و 800 واحد به ازای هر کیلوگرم وزن بدن ماهی ماده با فواصل زمانی 24 ساعت تزریق شدند. مولدین نر همزمان با تزریق مرحله دوم ماده ها به میزان 500 واحد به ازای هر کیلوگرم وزن بدن تزریق گردید. 5- مولدین شاهد که به این مولدین محلول کلرید سدیم به میزان 3/0 میلی لیتر به ازای وزن بدن آنها تزریق شد. نتایج نشان داد که میزان هماوری کاری مولدین ماده در گروه اول، دوم، سوم، چهارم و پنجم به ترتیب 7802±39531، 9704±18265، 5982±15682، صفر و صفر عدد، و زمان دوره پنهان در گروههای اول، دوم و سوم به ترتیب 77/3±2/36، 66/0±33/12 و 95/2±2/30 ساعت و درصد تبدیل تخم خشک به چشم زده به ترتیب 9/0 ± 97/88؛ 04/2±19/73 و 90/3±26/75 و درصد تبدیل تخم چشم زده به لارو به ترتیب 15/1±93/81، 19/0 ± 67/75 و 03/1 ± 03/71 محاسبه شد. تجزیه و تحلیل پارامترهای تخمریزی نشان دادند که بین گروه دریافت کننده ovaprim با گروه کنترل اختلاف معنی داری وجود دارد (05/0> p ) و ovaprim می تواند بعنوان یک القاء کننده مناسب جهت تکثیر مصنوعی ماهی سفیدک سیستان عمل نماید.