بررسی و تحلیل رویکر دولت های خاتمی و احمدی نژاد در قبال جهانی شدن فرهنگ

چکیده جهانی شدن فرهنگ به عنوان پارادایم اصلی حاکم بر زمان فعلی هر چند قدمتی به درازای عمر بشریت دارد ولی تقریبا از سال 1961 میلادی به بعد و خصوصا از دهه ی هفتاد میلادی با وقوع انقلاب سوم انفورماتیک،و بدنبال فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی و شاید از همه مهمتر تحولات منطقه ای و به وجود آمدن یک رقیب جدی برای فرهنگ لیبرال ـ دموکراسی تحت عنوان اسلام سیاسی پس از پیروزی انقلاب اسلامی ایران، بیش از پیش بر سر زبان ها افتاد. پس از پیروزی انقلاب اسلامی ایران شاهد احیا جهان بینی و ارائه ی مدل جدید تحت عنوان حکومت دینی مردم سالار در جهان هستیم که تا قبل از آن در دنیا نظیر نداشت. مطرح شدن پایان تاریخ، نظم نوین جهانی و از همه مهمتر ارائه نظریه هدفدار و ارزش محور برخورد تمدن های هانتینگتون و به وجود آمدن مفهوم تروریسم در افکار عمومی جهان، رقابت و ستیز جدیدی در دنیا ایجاد کرد. از آنجایی که ایران و مدل حکومتی آن، متفاوت با تمام جهان بینی های موجود در دنیا است و از طرف دیگر قرار گرفتن در یک منطقه ی ژئوپولیتیک و استراتژیک جهان، مفهوم جهانی شدن فرهنگ را بیش از پیش برای کشور ما لازم و ضرور کرده است. لذا اتخاذ سیاست های منطقی و عقلانی جهت تاثیر گذاری بر این موج جهان گستر در دولت های جمهوری اسلامی ایران احساس می شود. در این پژوهش مساعی بر آن است تا با روش توصیفی ـ تحلیلی و مطالعات کتابخانه ای ـ اسنادی به تحلیل و تبیین این جریان و رویکرد های آن در دولتهای خاتمی و احمدی نژاد بپردازد و در واقع به این سوال اصلی پاسخ بدهد که رویکرد دولت های این دو رئیس جمهور در قبال جهانی شدن فرهنگ چه بود است؟ يافته¬هاي اين پژوهش بر اساس چارچوب¬ نظري واهمگرایی جیمز روزنا نسبت به جهانی شدن است که با استفاده از آن می توان گفت همه¬ی دولت های ایران برای تاثیر گذاری در مناسبات جهانی حرکت هایی را انجام دادند اما دو دولت مد نظر با توجه بهبود نسبی شرایط داخلی پس از جنگ تحمیلی و منطقه ای ـ بین المللی بیشترین تلاش ها را کردند؛ به نظر می رسد دولت خاتمی بر مبنای اتخاذ رویکرد فرهنگ گرای سیاسی به دنبال تنش زدایی و تعامل با مناسبات حاکم بر جهان در قالب گفت وگوی تمدن ها و جامعه ی مدنی،و صلح گرایی بود و دولت احمدی نژاد با اتخاذ رویکرد عدالت محور و معنویت گرایی، تقابل و واگرایی با مناسبات ظالمانه و نا عادلانه ی حاکم بر جهان در قالب مدیریت و مشارکت همگانی در اداره ی جهان را در دستور کار دولت خود قرار داده بود. واژگان کلیدی: جهانی شدن، جهانی شدن فرهنگ، تنش زدایی، گفت و گوی تمدن ها، عدالت و مدیرت جهانی، هلوکاست، انرژی هسته ای