اثر تراکم گیاهی و زمان محلول پاشی بر عملکرد و اجزاء عملکرد و کیفیت سیاه دانه در بیرجند.

اثر تراکم گیاهی و زمان محلول پاشی بر عملکرد و اجزاء عملکرد و کیفیت سیاه دانه در بیرجند. چکیده: به منظور بررسی اثرات تراکم گیاهی و زمان محلول پاشی نیتروژن بر عملکرد و اجزاء عملکرد و کیفیت سیاه دانه (Nigella Sativa L.)آزمایشی در بهار سال 1387 در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه آزاد بیرجند انجام شد. فاکتورهای مورد مطالعه شامل زمان محلول پاشی نیتروژن با غلظت 2 درصد (1- عدم محلول پاشی 2- محلول پاشی در زمان 10-8 برگی 3- محلول پاشی در 10٪ گلدهی 4- محلول پاشی در 100درصد گلدهی ) و تراکم ( 100 ، 200 و 300 بوته در متر مربع ) بود که به صورت کرتهای خرد شده در قالب طرح پایه بلوک های کامل تصادفی مورد بررسی قرار گرفتند. با افزایش تراکم عملکرد بیولوژیکی در هکتار، وزن کپسول ، عملکرد دانه در هکتار، شاخص برداشت ،‌فاصله اولین شاخه جانبی از سطح زمین افزایش یافت ولی تعداد كپسول در هر بوته و تعداد شاخه جانبی در بوته کاهش پیدا کرد. تراکم بر تعداد دانه در هر كپسول ، تعداد دانه در هر خانه كپسول ، وزن هزار دانه و عملکرد دانه در بوته و ارتفاع و وزن دانه و متوسط تعداد كپسول در هر شاخه تاثیر معنی داری نداشت. اثر زمان محلول پاشی نیتروژن روی وزن کپسول، وزن دانه به کپسول ، شاخص برداشت در هکتاردر سطح 5% و روی تعداد دانه در هر كپسول ، عملکرد دانه در بوته ، تعداد دانه در هر خانه كپسول و عملکرد بیولوژیک در بوته در سطح 1% معنی دار شد. بیشترین تعدادكپسول در هر بوته (91/2 ) و شاخص برداشت (33٪) و تعداد شاخه جانبی در بوته (97/2 ) در زمان محلول پاشی در 10٪ گلدهی حاصل شد و بیشترین تعداد دانه در هر خانه كپسول (66/10 ) و عملکرد دانه در هکتار( 485 کیلو گرم در هکتار)، عملکرد دانه در بوته( 4/4 گرم) ،وزن کپسول( 09/0گرم) و ارتفاع( 6/21 سانتیمتر) در زمان محلول پاشی در 100٪ گلدهی بدست آمد در حالیکه بیشترین نسبت وزن دانه به کپسول (031/0) و متوسط تعداد كپسول در هر شاخه در تیمار محلول پاشی در زمان 10-8 برگی حاصل شد. نتایج حاصله نشان داد که اثر بر همکنش تراکم و زمان محلول پاشی نیتروژن بر وزن کپسول، عملکرد بیولوژیک در بوته، ‌ارتفاع بوته، فاصله اولین شاخه جانبی از سطح زمین معنی دار بود. بیشترین میزان عملکرد دانه از تراکم 200 بوته و محلول پاشی در زمان 10- 8 برگی با (3/593 کیلوگرم در هکتار ) حاصل شد. بیشترین درصد روغن (683/39%) در محلول پاشی درزمان 8-10 برگی و تراکم 100 بوته در متر مربع به دست آمد. به نظر می رسد بهترین زمان محلول پاشی نیتروژن در زمان 100%گلدهی وبهترین تراکم 300 بوته در متر مربع در منطقه بیرجند باشد. کلمات کلیدی: سیاه دانه ، محلول پاشی نیتروژن ، شاخه جانبی ، كپسول، عملکرد دانه، تراکم و شاخص برداشت.