بررسی اثر حذف بهره در عقود مشارکتی بر رشد اقتصادی ایران (مطالعه موردی 1363 تا 1386)

با اجرای قانون عملیات بانکی بدون ربا از سال 1363 در ایران، سیستم بانکی با جایگزینی عقود اسلامی و مشارکت پول در سرمایه، مدعی حذف بهره در الگوی پولی است. پرداخت اعتبارات با سه روش عقود مشارکتی، عقود مبادله ای با نرخ ثابت و عقود مبادله ای با نرخ متغییر صورت می گیرد و هر یک تاثیرات متفاوتی بر رشد ایجاد می کنند. در الگوی پولی – اعتباری ایران بیشترین پرداخت اعتبارات در عقود مبادله ای با نرخ ثابت است. این پایان نامه با استفاده از داده های 1363 تا 1386 تلاش دارد با مدل خود برگشت با وقفه توزیعی (ARDL) اثرات حذف بهره در عقود بر رشد را ارزیابی نماید. نتایج نشان می دهدکه عقود مشارکتی اثر مثبت بر رشد دارند، اما عقود مبادله ای با نرخ ثابت و متغییر اثر منفی بر رشد دارند. همچنین در این پایان نامه از طریق شاخص هرفیندال – هیرشمن، درجه تمرکز اعتبارات در عقود بانکی ارزیابی و رتبه بندی شده است و نتایج نشان می دهد که تمرکز اعتبارات بیشتر به سمت عقود مبادله ای با نرخ ثابت بوده و عقود مشارکتی در اهمیت دوم و کمتر قرار دارد. در بررسی علیت گرنجری با توجه به اینکه یکی از اهداف سیاست های پولی در حذف بهره، اثرگذاری آن بر رشد اقتصادی می باشد، رابطه میان اعتبارات بانکی عقود مبادله ای و رشد اقتصادی معنی دار نبوده و نیاز است برای این هدف، اعتبارات به سمت عقود مشارکتی هدایت گردد.